Innovatie: Op bezoek bij de Singularity Universiteit

Met Taede Tillema was ik als duo door de keiharde toelatingsselectie heen gekomen om aan de door de  georganiseerde dag aan de Singularity University in Eindhoven deel te mogen nemen. En dat bleek een waardevolle overwinning te zijn. Vooraf had ik zo mijn twijfels,  want ik had al eens een veel te techno-optimistisch haleluja-verhaal van ze gehoord. Maar ze bleken - vakkundig door de organisatoren van Unit Innovatie In Mobiliteit genudged - hun stijl te hebben bijgesteld. Het werd dan ook een goede dag met voldoende aandacht voor publieke waarden en de traagheid van innovatie-absorptie. Een leuke start was een kennismakingsoefening waarbij je iemand vijf keer achter elkaar de 'waarom' - vraag mocht stellen. Hoogtepunt was voor mij de keynote van Carlo van de Weijer (TUE). Carlo heeft op het departement wellicht een wat enfant terrible imago vanwege krantenkoppen als 'Voor het spoor zie ik geen levensvatbaar scenario' , 'Hyperloop:lastige oplossing op zoek naar een probleem' en 'Zelfrijdende auto's leiden tot meer files', maar blijkt bovenal een inspirerend spreker die nuchter doorredeneert en bescheidenheid toont als hij vertelt over zijn studenten die door hem voor onmogelijk gehouden innovaties van de grond krijgen. Wat boodschappen dan: (1) Over vijf jaar kost een private lease electrische auto €100 per maand en < 10 cent per kilometer. Private lease gaat het dan ook helemaal worden. De deelauto botst teveel met het reptielenbrein waardoor de auto het verlengstuk van je grot is. De deelauto gaat wel wat groeien maar vooral voor mensen die eens een dure auto of een busje willen gebruiken; (2) ruimte in de stad en niet duurzaamheid wordt daarom beperkend. Daar gaat ook een deelauto niet bij helpen (op een paar parkeer plaatsen na). Lees ook vooral het geweldige artikel dat ik hierover van Arie Bleijenberg kreeg https://tinyurl.com/y9pp8pp6. In de narratief van deelmobiliteit wordt volledig voorbij gegaan aan de noodzaak de bezettingsgraad van voertuigen te groten en dat kan volgens auteur Graham Currie alleen met OV om voldoende volume en kwaliteit te krijgen in groeiende steden (en in NL met de fiets natuurlijk!). (3) Massaproductie van synthetische kerosine gaat nog 25-30 jaar duren volgens Carlo van de Weijer. Moeten we dáár dan niet ons missie-gedreven innovatiebeleid op richten (en dat liefts in EU-verband gevoed met een EU vliegtax) vraag ik me dan af? (4) Ook eens echt harop gaan afvragen of we de exponentiele toename van het aantal dagelijks afgelegde kilometers (zie figuur) niet om kunnen buigen of dan toch in ieder geval af kunnen remmen. In het licht van dat laatste punt  was het middagprogramma bij de Singularity University licht verontrustend. We mochten in groepjes moon shot missies formuleren. Toch zeker drie groepjes kwamen met een variant van 'Iedere stad in NL bereikbaar binnen 30 minuten'. Eerst maar eens vijf keer de waarom-vraag stellen denk ik dan.