Zeker een opgave, maar ook best belangrijk hoor ...de doelgroep betrekken

Maandag was ik te gast bij het taakveld veiligheid bedrijven om over gedrag en doelgroepsegmentatie te komen spreken in een hotel in Voorburg met een soort van nachtclubsetting (maar dat terzijde). Het taakveld werkt oa aan vuurwerk, maar ook aan cybersecurity voor grote chemische bedrijven. Best lastig om voldoende specificiteit bij je doelgroep en bijbehorend doelgedrag te definieren. Dan is het echt zaak om bij de bedrijven binnen te gaan kijken. Dat is niet altijd makkelijk, maar aan het enthousiasme van dit taakveld zal het zeker niet gaan liggen. Terwijl ik op vrijdagmiddag op kantoor spits zat te mijden bedacht ik mij - naar de pakken ophoogprintpapier en ongebruikte tweede schermen kijkend - dat andere collega's zich wellicht ook wat beter in de doelgroep hadden kunnen verdiepen.

 

Hybride malaise - hybride werken laten werken

Een NY Times-podcast van deze week (hoor link) wordt gesteld dat het allemaal niet zo goed gaat met de hybride werker - althans in de VS. Zo'n 44% van de hybride medewerker gaat langzaam maar zeker meer stress ervaren. Het lijkt erop alsof mensen niet goed raad (meer) weten met de flexibiliteit van de werkweek. Omdat je vaak niet goed weet wie of wat je op kantoor aan gaat treffen gaat de voorspelbaarheid en daarmee het psychologisch werkcomfort achteruit. Bovendien vinden leidinggevenden het lastiger feedback te geven aan mensen die ze weinig zien en lijkt - wellicht in samenhang - gezien worden voor jonge mensen belangrijk om carrierekansen op te doen. Dat is wel een dingetje omdat men tegelijkertijd de grote voordelen van het deels thuiswerken niet meer wenst op te geven. In de USA zo stelt de NY Times is de strijd van de werkgever om medewerkers weer met de stok naar kantoor te krijgen wel zo ongeveer uitgevochten. De wortel wordt nog wel gebruikt zij het met wisselend succes. Yoga tijdens de lunch, game night of de living room-i-fication van een deel van het kantoor (goed idee wat mij betreft) blijkt niet écht te leiden tot een hogere tevredenheid. Ondertussen maakt onze BIT-Judith mooie stappen bij het maken van de gedragsanalyse rond het spitsmijden bij de reis naar kantoor. Vanuit de gedachte 'baat het niet, dan schaadt het niet' ben ik alvast bezig met het uitzoeken van een geschikte rookfauteuil voor op kantoor voor tijdens de in de toekomst weer levendige borrelvrijdag. 

 

Gedeeld denken over deelmobiliteit

Van de week een goed bezochte DGMo-sessie over deelmobiliteit bijgewoond. Vanuit de zichtlijnen stedelijk gebied, suburbaan en landelijk gebied hebben we in groepjes nagedacht over ingredienten voor een visie op deelmobiliteit van 2040. Dat leverde een mooie gedachtenwisseling op. Je kan namelijk best twijfelen over wat het primaire doel van deelmobiliteit zou moeten zijn (duurzaamheid, bereikbaarheid, leefbaarheid in de stad, enz.) en wat dan een geschikt eindpunt is om de voortgang te meten en wat je rolopvatting als rijksoverheid daarbij idealiter zou moeten zijn. Deelnemers werden uitgenodigd out of the box te denken. Dat gaf mij de mogelijkheid no even naar Geert Kloppenburg te verwijzen (zie link) die er op uitkomt dat we in Nederland ipv 8,8 miljoen auto's nu, terugkunnen naar 3 miljoen privé-auto's en 1 miljoen deelauto's. Lijkt me een inspirerend eindpunt. Uit de openingspresentatie bleek dat er de laatste jaren flink groei in het aantal deelauto's en daar mee uitgevoerde ritten. Bemoedigend ook is dat het aandeel e-auto's onder de deelauto's beduidende groter is (48%) dan onder het gehele autopark van Nederland. Ook mooi: in een flinke reeks grote en middelgrote steden (en Bunnik ;-)) woont een groot percentage van de  inwonders op minder dan 400 meter van een deelauto. Met de loopafstand valt het dus noagl mee. Dat neemt niet weg dat heel wat potentiele deelautogebruikers opgezadeld zitten met een opgezwollen misgrijpangst ("Als ik een deelauto nodig hebt, zal je zien dat die net verhuurd is"). Vandaar dat we als BIT vanaf 1 februari samen met de gemeente Den Haag en met een BIT stagiair aan de slag gaan met het ontwikkelen van gedragsinterventies om potentiele deelautogebruikers over hun misgrijpangst heen te helpen. 

WRR gaat voor toekomstgericht beleid

Met dank aan Erik dit wel heel toegankelijke overzicht van WRR-rapporten gelezen (zie link). De voor mij meest interessante zaken zijn:

• De aandacht voor grip. Beetje vaag begrip en niet echt onzettend geoperationaliseerd, maar de boodschap is een heldere: de nadruk gelegd op zelfredzaamheid en eigen verantwoordelijkheid van burgers, maakt dat achtereenvolgende kabinetten veel minder oog hadden voor de condities die maken dat burgers die eigen verantwoordelijkheid ook daadwerkelijk gestalte kunnen geven.   
• Vaak is er geen expliciete aandacht voor rechtvaardigheid in beleid. Deze aandacht ontstaat pas nadat de besluitvorming heeft plaatsgevonden, bijvoorbeeld als er onrust over dat beleid ontstaat. Dat moet anders en hoe dat moet ....lees dan vooral even mijn blog over het inspirerende WRR rapport Rechtvaardig klimaatbeleid ( zie link (algemeen) en link (over waterveiligheid)).

• Doenvermogen. Er wordt voortdurend een beroep gedaan op de alertheid van burgers. Dat vraagt van hen niet alleen denkvermogen maar ook doenvermogen: het vermogen om intenties daadwerkelijk om te zetten in acties. Met een doenvermogentoets wordt onderzocht in hoeverre de doelgroepen van beleid in staat zijn het gedrag te vertonen dat de overheid met het nieuwe beleid van hen verwacht. Als BIT IenW hebben wij ons hier onlangs in bekwaamd (zie ook link). Beleidsmakers weet ons te vinden! 

• Zonder een deskundige overheid wordt het lastig om tal van beleidsuitdagingen voortvarend op te pakken. Daarbij gaat het niet alleen over deskunidge medewerkers maar ook over de vraag hoe de overheid zou moeten worden georganiseerd om de aanwezige deskundigheid ook voldoende te benutten?

Nu alleen nog even beter meten en evalueren bij (gedrags)interventies

Dankzij Henny de Jong een prachtig review-artikel gelezen over (gedrags)interventies om autogebruik in Europese steden te verminderen (zie link) . Centraal in het artikel staat de klimaatambitieuse Zuid-Zweedse universiteitsstad Lund. Binnen de grenzen van Lund is mobiliteit verantwoordelijk voor 52% van de CO2 emissies waarvan 72% van de personenauto. De knop 'autogebruik' is dus geen rare knop om aan te willen draaien dus. Om een goede interventiemix te bedenken hebben ze eerst heel uitgebreid in de vakliteratuur gekeken. Van de ruim 800 artikelen rapporten bleken er maar 24 echt geschikt te zijn en een gewenst effect te hebben. Het overgrote deel van de afvallers viel af omdat de monitoring niet op orde was. Veelal volstaat men in studies met wat ex ante gemodeleer naar verwachte effecten en in andere gevallen wordt weliswaar ex-post (achteraf) gemeten maar alleen in kwalitateve bezweringen (we zien minder auto's). Dat geeft te denken. Tussen de 24 die overblijven gelukkig ook wat Nederlandse studies met als studie-object Utrecht, Maastricht en Rotterdam. Begrijpelijk maar ongelukkigerwijs hebben de 24 studies sterk verschillende eindpunten waaraan gemeten wordt. Dat varieert van reductie autogebruik in een bepaalde geografische zone binnen een stad, op bepaalde tijdstippen, deelautogebruik, en autogebruik door specifieke groepen (forenzen, universiteiten, scholen, bewoners). Voor IenW haal ik hier twee zaken uit: (1) supergoed dat er bij DGMo-ISM een speciale club bezig is met het standaardiseren en professionaliseren van monitoring en evaluatie; (2) we moeten flink inzetten op het daadwerkelijk uittesten van interventies binnen en buiten de stad opdat er ook echt wat te monitoren valt. Voor Lund kwam men overigens uit op de interventiemix parking and traffic control (denk aan minder parkeerplaatsen, autovrije straten, voetganger en fietsvriendelijke infra), mobility service for commuters (denk aan gratis OV-kaart, shuttle bussen) en workplace parking charge (betaald parkeren bij kantoor). Nu maar hopen dat ze goed gaan monitoren. 

      

Pinguin Fred leest The Crisis of Democratic Capitalism - Martin Wolf

Het is even 382 pagina's doorakkeren maar dan heb je ook wat gelezen. Econoom Martin Wolf (Financial Times) heeft een Nederlandse moeder en is een overtuigd pessimist. Hij heeft volgens eigen zeggen zijn leven dan ook aan pessimisme te danken. Als zijn Joodse opa van moeders' kant niet al in mei 1940 uit Nederland naar Engeland gevlucht was, dan was Martin er niet geweest. Wolf heeft een veel omvattend en een zeker ook voor economen prachtig boek geschreven. Best lastig om het samen te vatten, dus in plaats daar van doe ik een een aantal - soms vrij weergegeven - citaten. Verder geef ik het boek vijf ballen en nodig ik iedereen van harte uit donderdag 25 januari (16.00 uur) online aan te schuiven bij Pinguin Fred. 

• This book will argue that economic disappointment is one of the chief explanations for the rise of left and right wing populism in high income democracies.
• Economy is embedded in nature, a truth that economists foolishly forgot.
• Market capitalism, a liberal democracy, rest on the same, underlying philosophical values. Individual freedom. But this marriage between these complementary opposites, the self-seeking of competitive markets to the collective decision-making of democracy is always fragile. It depends on the separation of control over economic resources from political power.
• The strength of democracy are representation and legitimacy, while is weaknesses are ignorance and irresponsibility.
• The strength of capitalism are dynamism and flexibility, while its weaknesses are insecurity inequality.
• There are two main ways in which delicate balance between politics and markets can be destroyed state control over economy and capitalist control over the state.
• In the absence of any confidence in a progressive revolution, the politics of reactionary nostalgia has arrived.
• But there is something just as important and possibly far more dangerous, the exploitation of markets and political power. We should think of this as the rise of the rentier economy. This has many aspects: financialization, winner take all markets, rents from agglomeration, weaknesses of competition, tax avoidance and evasion, rent seeking and the erosion of ethical standards.
• Members of Congress spent about 30 hours a week raising money. That has proved a big step on the journey of the United States toward becoming a plutocracy.
• (Over Trump) Encourage people to consider themselves white, anti-gay or Christian first and members of the relative disadvantaged second, third or not at all. Splitting the less well off by their racial ethnic or cultural identities. 
• Right-wing populism is far more successful than left-wing populism, because it feeds of fear and anger, while the left promises hope, however, unrealistic and ultimately poisonous, it may turn out to be. Hope requires trust. Fear does not, it just requires an enemy.
• (Over innovatiebeleid) Governments that try to pick the winners, usually discover the losers pick them instead.
• (Interessante gedachte) He argues (Dani Rodrik)  that one cannot have all three of deep international integration, full democracy and national sovereignty. One can at best have two of them. Thus deep integration could go with democracy if the people voted to abandon national sovereignty (as in the European Union). Again, democracy could go with national sovereignity if the people choose to abandon deep integration. Finally, deep integration could go with national sovereignty, if the people lost their democratic ability to choose. 
• Dat vindt Wolf te simplistisch: By agreeing to cosntrain its discretion. the sovereign creates new opportunities for its citizens and itself (something Brexiteers mostly failed to understand).  There is no reason to insist only on the extreme options or what econimts call  'corner solutions'. The best way is through international agreements that can be adjusted to the pressures and needs of the time. 
• The ability to control who lives in a country is a fundamental aspects of its existence.
• The purpose of business is to solve the problems of people at planet, profitably and not profit from causing problems.
• (USA) Tax policy is supporting the creation of an immensely wealthy and powerful hereditary plutocracy.
• Nobody elected Bill Gates to solve the worlds health problems. At present, the text deductibility of gifts allows very rich people to act in the public realm at least party at the expense of other taxpayers.
• By patriotism, I mean devotion to a particular place in a particular way of life, which one believed to be the best in the world, but there’s no wish to force upon other people. Patriotism is of its nature, defensive, both militarily and culturally. Nationalism on the other hand is inseparable from the desire to power. A big mistake of the Brahmin left has been its contempt for patriotism, particularly working-class patriotism.
• There is great value of unelected senates, properly constructed and run. A second elected house seems far less useful.
• Everyone is entitled to his own opinion, but not his own facts.
• (Lord Acton) Power tends to corrupt and absolute power corrupts absolutely. 
• A complex society without an elite is inconceivable. It depends ultimately on truthfulness trustworthiness in those in positions of responsibility.
• Renewal of capitalism and democracy must be animated by a simple powerful idea that of citizenship. We cannot just think as consumers workers, business, owners, savers or investors. Citizenship must have three aspects: concern for the ability of fellow citizens to have a fulfilled life, desire to create an economy that allows citizens to flourish in this way, and above all loyalty to democratic political and legal institutions and values of open debate and mutual tolerance that underpin them.

 Veel leesplezier!

Kijktip: Wintergasten met econome Noorena Hertz - de eenzame eeuw

Genoten van een prachtige wintergasten-aflevering met econome Noreena Hertz (zie link). Deze kortere versie van zomergasten is ook zeer geschikt voor mensen zoals ik, die vertraging van zomergasten maar moeilijk kunnen uitzitten. Eerder schreef ik over het boek The Lonely Century van Noreena Hertz (zie link). Een prachtig en ook wat sombermakend boek dat ook nog eens goed past bij de weekendspecial over onze eenzame en psychologisch bezwaarde jeugd. Best heftig. Haar roast van het mislukte fenomeen kantoortuin is daarentegen weer sterk opwekkend. Duurt het gesprek met Noreena je te lang? sping dan naar de 40ste minuut daar wordt ook de Minister van Eenzaamheid in het VK geintroduceerd (zie ook artikel hierover in de Correspondent link).    

Early Warning - Sterke toename voetgangersdoden in de VS

Terwijl het in NL niet goed gaat met het aantal fietsdoden in het verkeer, gaat het in de VS - bij gebrek aan fietsers - helemaal niet goed met de voetganger. Van een podcast van de NY Times (hoor link) heb ik geleerd dat er vanaf 2009 een sterke toename is in het aantal voetgangersdoden in het verkeer. Jounalisten van de NYTimes probeerden het één en ander uit te pluizen rond dit unieke fenomeen (in andere landen gaat het vaak juist steeds wat beter met de voetganger). Zij vinden de volgende verklaringen voor het stijgende aantal voetgangerdoden:

Demografie en infra:

• In de VS in een sprake van een trek naar het zuiden. Florida en Texas worden steeds populairder. De steden aldaar zijn - itt de oude noordelijke steden - groot geworden in een tijd dat de auto al dominant was. Er is daar dan ook nauwelijks sprake van veilige (voetganger)infrastructuur en OV;
• Er is een enorme toename in het daklozen dat zich dicht bij drukke wegen ophoudt. In Los Angeles bestaat 30% van de toename in voetgangersdoden uit dakloze mensen.  
• Arme Amerikanen trekken vanuit de binnenstad naar buitenwijken. Zij gaan vaak te voet naar het werk met alle risico's van dien. 

Auto en de automobilist:

• 2009 als omslagjaar valt samen met de opkomst van de smartphone. Dat is niet uniek voor Amerika. Wat wel uniek is, is dat zo'n 99% van de Amerikanen in een automaat rijdt. Dat geeft je automobilist de kans om ook in een stedelijk gebied een handvrij te hebben om ongelimiteerd met je telefoon te klooien. 
• Amerika was ruim voor 2009 al behoorlijk ver-suv-ificeerd maar het marktaandeel is wel verder gegroeid. Met een SUV raak je voetgangers op een meer lethale hoogte dat met een sedan. De journalisten geven overigens wel aan dat sedans een flink aandeel van de voetgangersdoden voor hun rekening nemen.

De demografische en infra-verkalringen gaan -denk ik zo- voor Nederland geen rol van betekenis spelen. Het toenemende markaandeel van de SUV en van de automaat (denk aan de e-auto) zou in Nederland zo maar ook tot een toename in het aantal voetgangersdoden kunnen gaan leiden. Nog maar even door gaan met de MONO-campagne denk ik dan. En de autoindustrie onder druk zetten kleine e-auto's te blijven produceren (hoor ook podcast over hoe de e-SUV de milieuwinst opslurpt link)