Kennis: digitalisering -kansen & risico’s - deel 2

Dinsdag had personeelsvereniging ZIN Futuroloog Richard van Hooijdonk ingehuurd als inspirerend spreker. En als je er in slaagt om aan het eind van de middag in een X4.0x-zaal in rouwcentrum Rijnstraat verschillende combinaties van enthousiasme en weerstand op te roepen, dan heb je het goed gedaan. Met een enorme overdosis visueel geweld op het presentatiescherm was ik zelfs even vergeten dat ik in de Rijnstraat zat. Gelukkig bracht de eerste vragensteller mij snel weer met beide benen op de grond: “Interessant verhaal, maar ik mis.....”. Vast een vraag gesteld door wat Richard noemt een zwarte beer (zeg maar de felle tegenstander, normaal gesproken zo’n 15% van zijn publiek, bij de overheid 50% en in de gezondheidszorg 70%). Daarnaast heb je dan nog de bruine beren (aardig verhaal, maar ik doe er niets mee) en de witte beren (15% van de toehoorders wil echt aan de slag). Ik denk dat Richard aan een wat meer eigentijdse sociaalverantwoorde metafoor toe is, toch wist hij met zijn enthousiasme tot een soort van roetveegbeer te maken. Er kwam dan ook nogal wat langs. In vogelvlucht: aparte rijstrook voor de zelfrijdende vrachtwagen, overstappen tussen rijdende treinen (naar verluid was Rogier enthousiast), adaptief virtueel zebrapad, 1800 km per uur rijdende bullettrein in Japan, tussen 3 en 6 jaar worden alleen nog maar zelfvarende schepen verkocht, enz enz. “Allemaal technologie die er komt omdat het gaaf is.”, aldus Richard.  Maar we zouden Richard te kort doen door hem als radicale techno-optimist neer te zetten. Hij maakt zich namelijk ook oprecht boos over versteend onderwijs dat er niet in slaagt op te leiden voor 21 century skills. 70 procent van de banen van straks bestaan nu nog niet. Onderwijs moet daarom op de schop; Minder toetsen en meer experimenteren. Kinderen zijn voor 90% briljant als ze 5 zijn, 10 jaar ouder is dat nog maar 10%.  Wat zijn dan die skills voor de komende jaren? Passie, nieuwsgierigheid, kritisch denken en veerkracht (veel sneller plannen bijstellen. Kill your darlings). Ook heeft hij aandacht voor ethiek maar benoemt daarin wat anders dan Jeroen van der Hoven. Een groot deel van de mensen zijn niet geschikt voor deze nieuwe banen. Wellicht moeten we daarom toch naar iets van een basisinkomen stelt hij zich zo voor. Voor de overheid is het zaak tot innovatie-ecosytemen te komen. Haal mensen en start ups binnen, werk samen, manage onzekerheid,  koppel mensen van 25 jaar aan SG en DGs. Creer een inspirerende werkomgeving voor jonge mensen, daag ze uit, geef veel meer ruimte aan experimenteren. Falen moet in het DNA van de organisatie komen. Tijd voor een Heroic Failure Award bij IenW en tijd voor de institutional yes. Er is anarchie op de werkplek nodig en bewindslieden kunnen oefenen met falen zelfbewust en transparant uitleggen. ‘Aan de slag’, zegt de roetveegbeer.