Small wins voor de inspectie en voor circulaire economie

Een andere mooie bijdrage aan de slotdag van de casuslabs Samenwerken aan transities kwam van Frank Peen (ILT). Omdat de collega's van ILT vanuit hun rol wat weinig aansluiting hadden bij de drie geselecteerde casuslabs, was voor de ILT een eigen sessie bedacht gericht op de small wins-aanpak van met Katrien Termeer (WUR). De aanleiding klinkt wellicht wat ongelukkig, maar het resultaat was gelukkig dik in orde. Startpunt is het gedachtegoed van Malcolm Sparrow. Sparrow is al sinds 2001 een gevierd spreker in Nederland wiens gedachtegoed door veel inspecties en inspectie-achtige organisaties gebruikt wordt (naast ILT bijvoorbeeld ook bij AFM, NVWA). Om als inspectie effectief en risico-gestuurd  te zijn en niet in de 'regel-is-regel'- fase terecht te komen is het zaak de linker cirkel naar rechts te bewegen en B zo groot mogelijk te maken (zie figuur). Het lastige voor een inspectie daarbij is, dat ze in een snel veranderende wereld van transities, het risico lopen vooral bezig te zijn met het naleven van wetgevingsbeleid van eergisteren (A). Beleid maakt ondertussen beleid met zachte instrumenten als green deals, akkoorden en pacts waarin de inspectie geen formele rol heeft. Met de small wins aanpak is daarom geprobeerd kleine afgebakende problemen diepgaand aan te pakken om zo B te vergroten. Frank en collega's kwamen uit op vier voorbeelden: (1) brandstofketen- als restproducten van raffinage naar de Afrikaanse markt gaan moeten we zie niet als afval  beschouwen maar als producten die voor wat betreft hun risico's met REACH beoordeeld moeten worden; (2) Waar gaan de kunststofstromen naar toe nu ze China niet meer binnen mogen?; (3) Afgedankte elektronica die naar Afrika gaat. Pakt dit op door producenten aan te spreken op MVO en op uitgebreide producentenverantwoordelijkheid; (4)  Greendeal Scheepsafval Noordzee. Bij dit laatste onderwerp en in den brede geldt dat het interessant is te verkennen of ILT een rol zou kunnen spelen in het toezicht op green deals, akkoorden en pacts. De uitdaging is dan natuurlijk de vrijblijvendheid tegen te gaan, zonder de wervende en inspirerende kracht van deze zachte instrumenten te niet te doen. Tot nu toe blijven de opgedane inzichten van de ILT wat liggen. Vanaf maandagmiddag gaat dat veranderen want dan zitten de ILT en CE-beleid de hele middag bij elkaar om over samenwerking van gedachten te wisselen. Een mooie zaak!