Duikend in het gat tussen attitude en gedrag

Vorige week kwam het gat tussen attitude en gedrag weer eens hard binnen bij het lezen van Het Grote Gevecht. Na eerst wat voorzichtig pootje baden ben ik deze week vol overgave in het gat tussen (duurzame)  attitude en (duurzaam) gedrag gedoken. Juist omdat het dichten van dit gat zo moeilijk is en het tegelijkertijd het dichten steeds noodzakelijker lijkt te worden, wordt er enorm veel over geschreven in de vakliteratuur. Veel studies gaan over de vraag hoe het gat te dichten, echter ook andere vragen en benaderingen komen aan bod. Zo zijn er onderzoekers die zich vooral op methodologische issues richten. Zo is het idee dat enquêtes om attitude in beeld te brengen aanzetten tot rationeel en sociaal gewenste antwoorden. Ook wordt met enquêtes vaak de duurzaamheidsattitude generiek in beeld gebracht, terwijl het daadwerkelijk aankoopgedrag veel meer specifiek wordt bestudeerd. Daarnaast is het ook zo dat gebrek aan geld, tijd en product-specifieke informatie over duurzaamheid vaak ontbreekt. De meest originele en aan het denken zettende bijdrage in dit veld komt van de onderzoekers Carrington en collega's. In hun artikel The ideology of the ethical consumption gap betogen zij dat het dominante discours dat uit gaat van een attitude -gedragsgat dat veroorzaakt wordt door soevereine consumenten onjuist is en tot de misvatting leidt dat ethische consumptiekeuzes het systeem gaan veranderen. In dit - volgens de auteurs - foutieve discours moet de illusie in stand gehouden worden dat het dichten van het gat tot echte verbetering leidt. Terwijl, zo stellen de auteurs, als het gat al gedicht gaat worden, er een nieuw gat zal ontstaan omdat overconsumptie (is het niet in de supermarkt, dan wel bij de juwelier, de autodealer of het reisbureau) en het creëren van een groeiende vraag een levensvoorwaarde is voor het kapitalisme. De consument van goede wil blijft onderwijl achter met een constant schuldgevoel omdat hij/zijn zich blijft afvragen of dit product echt duurzaam, of  hij/zij de werknemers in Vietnam niet steunen met mijn aankoop enz enz. Niet per se bemoedigend, maar het zet wel aan tot denken.