Gelezen: NSOB De Som en de delen: in gesprek over systeemverantwoordelijkheid

Nu we aan de slag gaan met het vervolg op de thematische Kenniskamer “Kennis voor de decentrale overheden” was het goed om een diepzinnige tekst over systeemverantwoordelijk thuis op de deurmat te zien landen. De aanleiding om deze Kenniskamer te starten was namelijk ooit de behoefte om invulling te geven aan de systeemverantwoordelijkheid van het Rijk voor kennisontwikkeling en deling die in het Bestuursakkoord 2011-2015 was afgesproken. Goed om te lezen wat de bestuurskundigen van de NSOB van systeemverantwoordelijkheid vinden. Makkelijk leesbaar is het allemaal niet en als ik in een ß-bui ben denk ik “Hoe fantaseren ze het bij elkaar?”, maar als ik die bui dan weg laat ebben, ben ik toch ook weer onder indruk van hun creatieve en talige scheppingskracht. Wat zeggen ze zoal? In De Som en de delen wordt systeemverantwoordelijkheid gelabeld als een symboolbegrip. Een begrip dat het grijze gebied omvat tussen de verantwoordelijkheden van decentrale overheden voor specifieke delen van beleidsterreinen en de verantwoordelijkheid van het Rijk voor het geheel. In mijn eigen woorden; een fijne term die je vooral niet te precies moet willen duiden. Dat laatste doen de auteurs dan ook niet. In plaats daarvan worden vier verschillende perspectieven geïntroduceerd (formeel-juridisch, financieel-economisch, politiek-bestuurlijk) en sociaal-maatschappelijk), vier terugkerende thema’s (resultaat of inspanningsverplichting?, toedeling verantwoordelijkheid of oproep tot sturing?, toezicht of monitoring?, systeem of de mensen?) en vijf dilemma’s (stelsel versus instelling, patroon versus incident, specifiek versus generiek, ordening versus werking, beleidssysteem versus maatschappelijk systeem). Complex dat zeker,  maar het helpt wel om met elkaar in gesprek te gaan. Voor de systeemverantwoordelijk waar in het in de Kenniskamer omgaat doe ik als openingsbod voor het perspectief sociaal maatschappelijk (procesontwerp) met een vleugje financieel-economsich waar het gaat om het voorkomen van fragmentatie en duplicatie van kennisontwikkeling en deling. Verder ga ik voor de thema's inspanningsverplichting, toedeling verantwoordelijkheid, monitoring, systeem, én voor de dilemma's stelstel, patroon, generiek,ordening en beleidssysteem. Tegenbiedingen zie ik graag tegemoet.