Frissen over maakbaarheid, opgavegestuurd werken en misschien ook wel over vervoersarmoede

Een paar weken geleden schreef ik over Pauls Frissen's nieuwe boek: De integrale staat. Pinguïn Fred is begonnen met het uitdelen van ballen voor de gelezen boeken. Dit boek - dat we afgelopen donderdag bespraken - kwam niet verder dan twee ballen (van de vijf): geen al te warme ontvangst dus. Een ASA-collega vertelde me dat hij gestopt is met het lezen van boeken van Frissen omdat er nooit oplossingen geformuleerd worden; er worden alleen problemen uit de doeken gedaan. Terechte kritiek lijkt me, maar toch heb ik het boek tot het einde toe uitgelezen en ik heb er met vlagen ook wel van genoten; eerlijk is eerlijk. Ben het eigenlijk zelden met hem eens, maar hij zet wel tot denken aan: 

Over opgavegericht werken: "Opgaven zijn politieke of bureaucratische constructies die de wereld conceptueel zo begrijpen dat deze om interventies vraagt.".. "De probleemdefinitie start namelijk zelden bij de aard van de maatschappelijke fenomenen maar bij het functioneren van de overheid. Daarbij gaat het zeker niet om een analyse van de effecten van decennia overheidssturing ter verklaring van maatschappelijke problematiek, maar vrijwel uitsluitend over organisatie, inrichting en werkwijze van de overheid die onvoldoende samenhangend, sluitend en integraal zijn...Dat overheidsbeleid veel van de problemen heeft veroorzaakt, valt nergens te lezen...zoals de klimaatproblematiek als gevolg van “succesvolle“ beleidsdomeinen als landbouw, infrastructuur en distributieland." 

Over de - in zijn ogen - doorgeslagen focus op maatwerk en maakbaarheid: "Al het onderzoek dat ik de afgelopen decennia heb verricht, vertelt mij wat er dan zal gebeuren: er komt beleid, regelgeving, ordening, financiën, sturing, controle, toezicht, verantwoording - alles gericht op de maatschappelijk aanvaarding, bevordering en bescherming van XXXX als beoogde uitkomst.... Spoedig zal XXXX nader worden gecodificeerd in de rechtsregels, met een fijnmaziger uitwerking van rechtsgelijkheid en rechtszekerheid. Onvermijdelijk is dan de uiteindelijke bezegeling van XXXX als zorgplicht van de staat." 

In het citaat staan de XXXX voor inclusie, maar het zou ook - thans actueel - over het schadeherstel in Groningen kunnen gaan.  En in de toekomst misschien over vervoersarmoede.