Pinguïn Fred leest Mobiliteit ontmoet filosofie

Deze maand bespraken we als IenW non-fictie boekenclub Pinguin Fred de bundel “Mobiliteit ontmoet filosofie”  met als speciale gasten Mike Bérénos - initiatiefnemer van de bundel - en Tjeerd Visser – filosoof en redacteur van de bundel. We konden het niet eens worden over wat nu de meest aansprekende bijdrage was. Jan-Hendrik Bakker, Daan Roovers en Henk Oosterling scoorden overigens hoge ogen. Maar heb je bijvoorbeeld iets met krimpgebieden of verkeersveiligheid dan zullen de bijdragen van Coen Simon respectievelijk Naomi Jacobs je ook zeker aanspreken. De bundel is gratis te downloaden en zeer toegankelijk geschreven. Plagerig merkte een Pinguin Fred- deelnemer op dat een filosoof iemand is die in een donkere kelder opzoek gaat naar een lichtknopje waarvan hij weet dat die niet aanwezig is. Die indruk zou je al lezend heel soms even kunnen krijgen, maar daar doen we de bundel en de filosofen mee te kort. De filosofen zetten toch vooral aan tot reflectie. Speciaal daarom even een selectie van mooie, ware en tot reflectie aanzettende zinsneden:

• Nur wo Du zu Fuß warst, bist Du auch wirklich gewesen (Goethe geciteerd in het essay van Jan-Hendrik Bakker ). Een zekere traagheid brengt de omgeving dichterbij. Traagheid is context vriendelijk (Jan-Hendrik Bakker);
• De huidige vorm van mobiliteit is volledig verweven geraakt met het op consumptie gebaseerde kapitalisme en is daarom voortdurend op zoek naar schaalvergroting. Zo is het een zichzelf versterkend en naar ongebreidelde groei strevend monstrum geworden. Snelheid is een doel in zichzelf geworden, ook al is de rationaliteit ervan maar heel betrekkelijk en staat er vaak niet in verhouding tot het verlies van lokale werelden, gemeenschappen, stilte en schoon milieu. Ik pleit voor het naast elkaar bestaan van twee snelheden, de hoge snelheid van het lange afstandsverkeer en de traagheid van het nabije (Jan-Hendrik Bakker);
   
• Paradoxen ontstaan als het oude denken in zichzelf vastloopt en een nieuwe denkwijze nog geen samenhang biedt. Wat is de fysieke paradox van de automobiliteit? De file. Individuele versnelling heeft tot de collectieve stilstand geleid (Henk Oosterling);
   
• We willen wel anders bewegen maar zonder gedoe: geen extra kosten of inperking van onze bewegingsvrijheid. Onze comfort moet intact blijven. Toch gaat zodra we onze paradoxale automobiliteit fileren, onvermijdelijk onze comfortabele levensstijl onder het mes (Henk Oosterling);
   
• Het risico van het uitbesteden van politieke besluiten aan de polder is dat je niet verder komt dan hoog uit wat subtiele aanpassingen op de status quo. Juist omdat de huidige stakeholders gevraagd wordt actief mee te denken, is het moeilijk om buiten de status quo te denken. De toekomst is al snel het verlengstuk van het heden, als we deze laten definiëren door de organisaties die er nu belang bij hebben (Daan Roovers);
   
• De ‘slechte bereikbaarheid’ van een buitengebied is natuurlijk ook een noodzakelijke eigenschap van buiten wonen. Het opheffen van onbereikbaarheid moet veeleer worden gezocht in leefbaarheid van het woongebied dan in het bereikbaar maken van het buitengebied (Coen Simon).