Op bezoek bij het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer

Donderdagmiddag had ik voor mezelf  - laat ik het toegeven - een mini-schoolreisje georganiseerd door naar een sessie van het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer (DAW) te gaan op een demonstratieboerderij. Je krijgt dan te maken met een demonstrerende boer van een geheel ander type, maar dat terzijde. Via het werk van Tessa aan gedrag en gewasbeschermingsmiddelen heb ik kennisgemaakt met de fijne collega's van DAW. Op hun verzoek heb ik onlangs meegedacht over hun monitoringssystematiek en donderdag werd een nieuwe versie aan de stakeholders gepresenteerd. Ik had eerder de suggestie gedaan om de monitoringssystematiek van het Nationaal Programma CE (zie ook link)- met daarin onderscheid in actie monitoring, effect monitoring en transitiemonitoring - als startpunt te nemen en dat is al dat niet vanwege mijn suggestie nu ook volledig zo gedaan. De eerste twee vormen van monitoring zijn ontzettend nodig om stappen te zetten op weg naar doelbereik voor de Kaderrichtlijn Water. Dat is overigens een moeizame exercitie om zowel de acties op het boerenbedrijf als de effecten op de ontvangen waterlichamen niet erg exact zijn te meten en modelleren. Zelf word ik ondertussen al erg enthousiast over wat er gebeurt aan transitiemonitoring met daarbij aandacht voor attitide en gedrag van veelal zeer enthousiaste boeren. Heb in ieder geval toegezegd samen met de LVVN en UvW- collega's verder te denken over de opzet van die transitiemonitoring. Ik viel op de boederij nog wat door de mand om ik als één van de weinigen geen kaplaarzen bij me had om over het boerenland naar de sloot te lopen. Maar omdat ik als enige wel een paraplu had en we verrast werden door een enorme bui, bleek ik uiteindelijk toch de fittest of the survival :-)

Prakijktest spitsmijden n = 1

Nu ik met mijn vrouw weer op een huis aan het passen ben in Maarn, moet ik mij weer in het OV storten om naar kantoor te komen. Voor achten is dat geen feest; ten eerste is het dan ontzettend druk in de stoptrein naar Utrecht, maar de overstap aldaar is ook geen feestje. Vandaar dat ik maar eens begonnen ben met actief spitsmijden. Ik neem nu de trein kort voor half negen, dat is formeel niet echt spitsmijden (is niet na 9.00 uur) maar het werkt al wel. Ik heb in Maarn dan één van de laatste zitplaatsen (vanaf Driebergen-Zeist zijn reizigers vaak wat minder gelukkig). Maar het echte OV-feest begint pas in Utrecht. De eerste keer dacht ik: "Mmmm best nog wel flink druk zo op het perron", maar toen wist ik nog niet dat de trein naar Den Haag na aankomst in Utrecht min of meer totaal leeg zou lopen met kantoorvrienden die net voor 9.00 uur achter hun Utrechtse bureau willen zitten. Resultaat: volop plek voor de instappende reiziger in de richting Den Haag en dus ook voor mij. Omdat je dan pas kort na 9.30 uur op kantoor kom is het wel een dingetje met het vinden van een werkplek. Niet voor niets dat collega's die meededen aan het vragenlijstonderzoek van Judith Marinnissen in één derde van de gevallen waarin men aangaf niet aan  spitsmijden te willen doen als reden opgaf "Misgrijpen bij zoektocht naar werkplek". Daarom komt het ook zo goed uit dat we geheel toevallig (écht waar!!!) nu net bij ASA zijn begonnen met onze gedragspilot 'werkplek vrij geven'. Door een beeldschermhanger op groen te hangen bij vertrek naar een vergadering die langer dan 45 minuten à één uur duurt, proberen we misgrijpende collega's comfort te bieden spulletjes opzij te schuiven en een werkplek van een collega over te nemen. Op weg naar het eind van het jaar volgen de resultaten. 

  

Pinguïn Fred leest Het Vuur van de Vrijheid

Eindelijk weer eens een voltreffer met Pinguin Fred; Het Vuur van de Vrijheid van Wolfram Eilenberger krijgt van mij vier ballen! een prachtig boek over de zich in de jaren 30 en 40 ontwikkelende denkwereld van vier filosofes Hannah Arendt (zie link), Simone de Beauvoir (zie link), Ayn Rand (zie link) en Simone Weil (zie link). De auteur laat heel mooi en fascinerend zien hoe hun denken door de omgeving en de zich ontvouwende geschiedenis werd beinvloed. Dat voegt echt wat toe - hoewel - daar gaat de vijfde bal verloren - het soms wat lastig is het denken van de vier dames uit elkaar te houden in de doorlekaar lopende hoofdstukken. Maar goed met de wiki-pagina's erbij (vandaar de links) lukte het me op 2/3 vanhet boek ineens een stuk beter. Bij het schrijven van dit blog zat ik me af te vragen met wie ik nu graag nog eens een kopje koffie zou hebben gedronken om het nog één keer uitgelegd te krijgen. Dat is dan niet met de volledig op het egogerichte Ayn, niet met de toch wat losgeslagen Simone en ook niet met de heilige Simone, maar zeker wel met de kettingrokende Hannah Arendt en haar helaas nog steeds actuele ideeën over Israel en Palestina. Woensdag 25 sept 16.00 uur nabij Utrecht CS. 

Een eerste diepe duik in het goederenvervoer

Deze week de eerste uit een serie van drie door ASA georganiseerde deep dives in het goederenvervoer. Vier vragen stonden centraal met daarbij hieronder mijn persoonlijke impressie:  

Wat moet écht vervoerd worden wanneer er grote verstoringen zijn? Hier zijn we uitgebreid en goed aan toegekomen. Bij relatief korte verstoringen kan je je als overheid richten op die goederen die bijdragen aan de basislaag van de Piramide van Maslow (1943, zie link) denk aan essentiele levensmiddelen, energiedragers en medicijnen. Het is hierbij ook zaak om slim na te blijven denken over strategisch voorraadbeheer. Als een verstoring langer duurt worden ook andere goederenstromen prioritair. Dat zit hem dan in belangrijke mate in wederzijdse afhankelijkheden in productie, logistiek en vervoer van prioriritaire en niet-prioritaire goederen. En bij dit alles geldt dat de juiste aanpak in grote mate afhankelijk is van het type verstoring.  

Welke stromen hebben de meeste toegevoegde meerwaarde voor onze economie en maatschappij? (en wat betekent het als een stroom minder toegevoerde waarde heeft?) Voor deze laatste deelvraag was het een goede vondst om eens te bezien hoe dit voor andere IenW beleidsdomeinen zit. Voor de verdringingsreeks zoetwater is het duidelijk dat de overheid in tijden van waterschaarste de regie moet pakken en ook pakt. Hoe dat voor een complexer geheel als goederenvervoer zou moeten bleef begrijpelijkerwijs nog wat ongewis (zie ook de volgende vraag). Ook de antwoorden op de eerste vraag over verstoringen helpen mijnsinziens niet echt hierbij; omgaan met een verstoring is toch wat anders dan met de blik vooruit op toegevoegde meerwaarde of sturen op brede welvaart. 

Zijn de juiste data voorhanden om antwoorden te geven deze vragen? Ondanks de mooie kennisbasis die KiM bijeenbracht (zie link) lijkt het antwoord naar het ontkennende te neigen. Tijdens de dive werd de complexiteit en verwevenheid van productie, logsitiek en vervoer wat lam slaant gepresenteerd. Zo van "Het is allemaal heel complex dus misschien moeten we het maar aan de markt overlaten". Wel heel positief was dat vanuit onverwachte hoek werd opgeroepen het gratis retourneren van online shopsels te gaan verbieden,  om zo het zinloos heen en weer gesleep van pakketjes aan banden te leggen. Lijkt me een no regretje. 

Hoeveel impact heeft goederenvervoer op andere brede welvaartsthema's? Hier zijn we denk ik nog niet echt aan toegekomen. Goed om daar de volgende keer in detail bij stil te staan, het regeerakkoord laat immers zien dat ook dit kabinet koerst op brede welvaart.  In de woorden van Marieke Steling sprekend is het dan wel zaak de werkelijke maatschappelijk kostprijs van verschillende goederenvervoersstromen in beeld te gaan brengen (zie link).