Gelezen: Zuivere en onafhankelijke wetenschap?

Ben aan het lezen in Mistakes were made (but not by me) van Carol Tavris en Elliot Aronson. Daar in een prachtig hoofdstuk over verschillende type blinde vlekken. Toen ik vroeger nog bij waterkwaliteit werkte aan de toelating van bestrijdingsmiddelen had ik mooie discussies met Wageningse wetenschappers die door de industrie gesponsorde onderzoeken deden. Zij claimde begrijpelijkerwijs en overtuigend dat ze zuiver wetenschappelijk deden. Ik twijfelde niet aan hun integriteit, maar gaf wel aan dat de focus van hun onderzoek zo was gekozen dat de uitkomsten van het onderzoek 'op hun best' de toelatingseisen konden versoepelen of 'op hun slechtst' onveranderd zouden laten (en nooit tot een aanscherping zouden kunnen leiden). Maar goed je kan natuurlijk ook een diepte analyse op de data doen. Tavris en Aronson hebben daartoe meta-studies op rijtje gezet:

• Van 161 gepubliceerde farmaceutische studies werd in 14% van de door de industrie gesponsorde studies negatieve bijwerkingen gevonden. Voor de onafhankelijke studies was dit 60%;
• In meer dan 100 studies naar de mogelijke betere werking van een nieuw medicijn tov een bestaand medicijn. In die gevallen waarbij het bestaande medicijn het minstens even goed deed werd 13% door de industrie betaald, 87% door non-profit organisaties;
• Tegenwoordig moet bij een artikel vermeld worden wanneer er mogelijk sprake is van  mogelijke belangenverstrengeling. Twee Deense onderzoekers konden 159 studies met en zonder mogelijke belangenverstrengeling vergelijken. In die met mogelijk ebelangenverstrengeling werden significant meer nieuwe medicijnen als beter dan de oude gerapporteerd.    

Tavris en Aronson verklaren dit niet door vals spel. Hun verklaring: er zit altijd veel bandbreedte in het ontwerp en in de interpretatie van onderzoek en - pikanter - zoals een plant zich onbewust naar de zon richt, richt een onderzoeker zich onbewust op de belangen van de sponsor.