Pinguin Fred leest Alone Together van Sherry Turkle

Een kleine vier jaar geleden bespraken we met Pinguin Fred Christian Madbjerg's ode aan dikke data en kwalitatief onderzoek (zie link Dikke data - betekenisgeving in tijden van algoritmes). Dinsdag bespreken we Alone Together, een boek dat nogal uitpuilt van kwalitatief onderzoek. Sterker nog, dat van geen dosering en stoppen lijkt te willen weten. Het is dan ook de eerste keer dat ik een Pinguin Fred-boek niet helemaal heb uitgelezen. Auteur Sherry Turkle is in de jaren 80 als getraind psycho-analyticus bij MIT aan de slag te gaan om onze omgang met robots en later ook die met sociale media te bestuderen. Ze heeft door de jaren heen 300 kinderen en 150 volwassen gesproken of laat ik beter zeggen geanalyseerd en min of meer al haar ruwe aantekeningen in dit boek overgenomen. Hoewel haar studie-onderwerp zeer interessant is en er zo nu en ook mooie inzichten in het boek staan, ontbeert het boek aan structuur en concluderende uitspraken en kabbelt het maar voort. Verder dan twee ballen en een reeks mooie obervaties kom ik dan ook niet:

• In aanwezigheid van sociale robots zijn we alleen, maar ontvangen we de signalen dat we samen zijn. Op internet zijn we samen, maar zijn onze verwachtingen zo naar beneden bijgesteld dat we ons ontzettend alleen kunnen voelen;
• Onderzoek laat een sterke daling in empathie onder studenten zien. Een online 'connectie' kan als nabij voelen, maar beperkt zich maar tot een deel van de persoon. Jonge mensen voelen niet meer de behoefte aan anders en 'connecties' worden zo belangrijker dan vriendschappen;  
• We verwachten meer van technologie en minder van elkaar. We worden aangetrokken tot 'conecties' die weinig risico geven en altijd voorhanden zijn. Als gemak en ons gevoel van controle onze prioriteiten blijven, zullen we als junkies voor sociale robots vallen;
• We hopen dat nieuwe technologie ons ontlast, maar deze leidt alleen maar tot 'meer en sneller'. We beschouwen de hedendaagse wereld in toenemende mate als complex. Tegelijkertijd hebben we met elkaar een communicatiecultuur gecreerd die ons minder tijd geeft afstand te nemen en eerst eens goed na te denken;
• Achter een scherm voel je je beschermd en minder bezwaard door verwachtingen. Het doen van een liefdevolle uiting in een tekstbericht beschermd je tegen een koele ontvangst. Tieners, maar ook volwassen vermijden telefoongesprekken. Gesprekken vragen om volledige aandacht terwijl we die niet willen geven. Mensen vinden niet alleen dat een telefoongesprek teveel van hen zelf vraagt, maar zijn ook bang dat het teveel vraagt van de mensen aan de andere kant van de lijn.