Strategie: Transitiestuwende doelen voor de Circulaire Economie

Donderdag bij de collega's van EZK een wel héél bevredigende truth meets powersessie voorgezeten over de Circulaire Economie. Een kort blogje doet geen recht aan de gezondende inspiratie, maar toch maar een poging doen. Allereerst een groot compliment voor Matthéüs van der Pol (EZK) die er in was geslaagd een gevarieerde groep hoogleraren en andere geleerden in een binnenkring van truth  te verzamelen, alsmede een grotere groep power deelnemers voor in de buitenkring. Na een korte introductie van Matthéüs over zijn transitiemotoren:
verbeeldingskracht (estethiek), maakkracht (functioneel-technisch), stuwingskracht (inspirerend en zingevend), opbouwkracht (normatieve kaders) en organisatiekracht (sociaal) presenteerde Derk Loorbach (Erasmus-Drift) zijn notitie over valkuilen van beleidslogica's bij het werken aan transities (maakbaarheid, meetbaarheid, incrementeel, procesmatig vanuit het bestaande). Bij het werken aan transities is het volgens hem zaak los te komen van het karakter van een beleidsproces, en doelen te formuleren die helpen te sturen op (collectieve)verandering van denken, werken en organiseren. De kernvraag in zijn notitie en van de sessie als geheel is dan ook "Wat is de doelstelling van de transitie naar een circulaire economie en hoe verwoorden we die zodat we de transitie helpen richting te geven en te versnellen?". De binnenkringdeelnemers mochten ieder drie minuten pitchen over hoe zij tegen deze vraag en de bredere CE-materie aankijken. Een kleine bloemlezing (met dank aan Anna-Maria Rebel): Arnold Tukker (Universiteit Leiden)  geeft daarbij aan dat grondstoffenschaarste voorlopig niet voldoende urgentie gaat bieden voor CE. Ellen van Bueren (TuD) borduurt hier op voort en geeft aan dat de overheid urgentie juridisch moet verankeren mede omdat er onder de huidige situatie sprake is van georganiseerde onverantwoordelijkheid in de keten. John Grin (UvA) is goed thuis in de bouw en geeft aan dat het menens is om circulair bouwen nu in te voeren anders blijven transitie-agenda's papier, zeker gezien de lange economische en technische levensduur van de gebouwde omgeving. Conny Bakker (TuD) richt zich op consumentenproducten met hogere snelheden dan in de bouw. Daar is een omslag nodig van consumer retention naar value retention. Hierbij is vooral veel stuwingskracht nodig. Met heldere value propositions en de moed niet te blijven  hangen in het grijswatersyndroom waarbij een mislukte pilot het realiserenvan andere initiatieven in de weg zit. Erik Offerman (TuD) geeft als materiaalkundige aan dat economische drijfveren de materiaalkunde nu nog in de weg zitten en pleit ervoor wet- en regelgeving in te zetten om innovatie te bevorderen. Na de pauze was het tijd voor de buitenring om mee te praten en werd er oa gesproken over het grote belang van verbeeldingskracht en het verbinden van ontwerpen aan transities. De overheid kan in ieder geval beginnen met weg te bewegen van wat niet meer past in een circulaire economie (de neergaande S-curve van Loorbach) en de inkoopkracht van de overheid juist hier voor inzetten. Al met al wordt er toch nog steeds veel naar de overheid gekeken.