Kennis: De doorwerking van een goede zaal

Dinsdag moesten we met de Kenniskamer uitwijken naar de speels KIS-zaal terwijl we normaal gesproken in de formele Blauwe zaal met lederen fauteuils zitten. Toegegeven in het begin stond men wat onwennig te twijfelen over waar te zitten enzo. Maar al na een paar minuten dacht ik toch echt te merken dat de leden het gewoon beter naar hun zin hadden. Er werd ook significant meer gelachen n=6) en de  discussie was geanimeerd en diepgaand. Nu zou ik natuurlijk kunnen concluderen dat dit louter en alleen aan de briljante voorbereiding lag, maar nee het zit voor een flink deel toch echt ook in de ruimte zelf. In het boek "Prachtige bijeenkomsten" dat ik net van Harm geleend heb, wordt dit nog eens haar fijn uitgelegd. Vaak -ook deze keer -  wordt blind een zaal gereserveerd zonder eerst na te denken welke ruimte en welke indeling van de ruimte het best past bij de doelstelling van de bijeenkomst. Je bent per slot van rekening vaak ook gewoon blij dat je nog een zaal kunt vinden, maar op dese manier ga je helemaal voorbij aan de psychogeografie. Niet meer doen dus. Goed als het niet anders kan, zorg dan - zo zeggen de auteurs van "Prachtige bijeenkomsten" - in ieder geval dat je te weinig stoelen hebt. Vast een belangrijke bijeenkomst als er meer mensen komen dan verwacht.

Kennis: Gini-coëfficiënt en analyse transitiebeleid in berekeningen van CPB en PBL

Ook de planbureaus vernieuwen natuurlijk en ik was zeer content met de aandacht voor beide indicatoren uit de titel. Ben dit weekend op het balkon eens in de de methodiek van de analyse van het transitiebeleid gekozen. Best ingewikkeld. Herkenbaar is al vast dat de theorie van Marko Hekkert de basis voor de methodiek vormt. Zijn zeven functies in het innovatieproces worden gebruikt om acht categorieën van beleidsvoornemens de onderscheiden waarop partijprogramma's punten kunnen scoren boven op het basispad van 3,5 punt. Interessant is dat de voor IenM extra interessante verkeer en vervoertransitie in het basispad al 4,5 punt heeft, vooral door een hoge score op korte termijn doelen voor broeikasgasemmissies. Hier is veel meer ingewikkelds over te vertellen maar over twee dingen blijf ik wat langer nadenken: (1) zou het niet een goed idee zijn om de methodiek ook na de verkiezingen toe te blijven passen om op transitiegericht beleid vooraf door te blijven berekenen? (2) hier moet ik als leek natuurlijk niet teveel mijn vingers aan branden, maar ik vroeg mij af of de methodiek voldoende rekening houdt met het belang van de afbraakcurve uit het model van Loorbach dat we in een mooie KIS-lezing kregen voorgeschoteld? 

Innovatie: DGMI-dag leefbare en gezonde stad - kracht en beperking van ontwerpend onderzoek

Dinsdag workshop begeleid over leefbare en gezonde stad als onderdeel van DGMI-dag. Het was een heerlijk overvol gepland uurtje met pitches over hoe ze het in Rotterdam en Utrecht aanpakken en hoe de GGD plannen beoordeelt. Architect Marco Broekman had -zoals ontwerpende creatievelingen het betaamt - een presentatie met heel veel hele mooie plaatjes. Toch bleven de te vol geschreven tekstdia's het beste hangen. Daarop schreef hij oa. dat werken aan gezonde verstedelijking weerbarstig is en om een alternatieve manier van werken vraagt, een manier die eerder ondersteunend en onderzoekend is dan doelgericht en oplossend. Een manier die partijen bindt, onderzoekend, kritisch en reflecterend is. Multi-disciplinair, abstracte thema’s verbeeldt, visonair, agendeert en schaalniveau's (ruimtelijk, organisatorisch) verbindt. Even ademenhalen. Maar het is niet alleen maar een superlatieven feest dat ontwerpend onderzoek, want het is geen gemakkelijke, snelle of solitaire opgave, maar een activiteit die vraagt om multidisciplinaire samenwerking, geduld, reflectie en doorzettingsvermogen (zowel bij opdrachtgever als betrokken partijen). Het gevaar is dat “Ontwerpend onderzoek” als een soort nieuwe toverformule adhoc in processen wordt ingezet. Dat enerzijds niet goed wordt gekeken naar het type ontwerpend onderzoek wat nodig is, bij de opgave. En dat anderzijds niet wordt nagedacht over de continuïteit van het ontwerpend onderzoek in het vervolgproces. Daarnaast is communicatie en verwachtingsmanagement bij betrokken actoren en omgeving van groot belang. Kortom - en dat zijn dan weer mijn eigen woorden: veelbelovend maar geen wondermiddel en niet perse makkelijk. Extra mooi dus dat collega Hans ten Hoeve binnenkort een masterclass organiseert. 

 

Strategie: Verkiezingsdebat in de bieb

Zaterdag geheel per ongeluk een verkiezingsdebat meegemaakt in de bibliotheek. En het moet gezegd, het was een feestje. De dames lieten elkaar een soort van uitspreken, er werden veel inhoudelijke argumenten gewisseld, CPB en PBL werd veelal eer aangedaan. Dat geeft de burger moed. In de bibliotheek zelf waren 18 luisteraars ik hoop op radio 1 meer. Je kunt het vast naluisteren als je zoekt op Kamerbreed. Ik was het natuurlijk niet met alles en iedereen eens, maar het geheel vervulde mij wel met veel waardering voor de inzet van onze volksvertegenwoordigers. Dat mag toch ook wel eens gezegd worden.

Kennis: The power of habit

Als afscheidscadeau van student Jordi Het boek The Power of Habit gekregen. Ben pas net beginnen dus van een boekbespreking is nog geen sprake. Wel moest ik denken aan het belang van discontinuïteiten (zeg maar grote veranderingen in je leven) als kansrijk moment om een habit te doorbreken. Op de KIM-gang hangt hier een mooie poster over voor wat betreft de invloed van discontinuïteiten op vervoerswijzen en we hebben hier bij KIS onlangs ook over gehoord van student Dennis. Heel herkenbaar voor mij want sinds ik verhuisd ben naar Den Haag (discontinuïteit) ben ik niet meer in de trein én van de fiets te krijgen. Voor Trump geldt dat die nu veelal vervoerd wordt door dienstauto The Beast of dienstvliegtuig Airforce One. Ik snap dus wel dat hij naast ook nog een nieuwe baan en een verhuizing, sommige dingen gewoon bij het oude wil laten. Zo las ik vanochtend in de krant dat hij nog steeds heel veel tv kijkt en nog steeds dezelfde programma's. 

Kennis: Op bezoek bij de professionaliseerders van inkoop

Donderdag op bezoek geweest bij een soort van Community of Practice in wording bestaande uit een  10tal collega's die druk in de weer zijn met het professionaliseren van opdrachtgeverschap. Dit onderwerp is  mij natuurlijk allemaal veel te 'blauw', maar ik was er dan ook bij gehaald voor een mini-motivational speech over verandermanagement. Toch was het voor mij leerzaam om mij te laten verrassen door de verschillende veranderpraktijken. Zowel bij DGRW (Hoogwaterbeschermingsprogramma) als bij DGB (ProRail) hebben ze voor opdrachtgeverschap voor grote aanlegprojecten veel geïnvesteerd in opleiding, standaardisering, intervisie én contactmomenten met de opdrachtnemer. Eigenlijk leek het zo op elkaar dat je gehoopt had dat ze elkaar al eerder hadden gevonden. Nu is de inzet voor beide projecten vooral gericht op onderhoud plegen. Vragen waar ze nog mee bezig zijn zijn: "Waar slaat het streven naar zakelijkheid en transparantie door en begint micromanagement?" en :"Hoe ga je ermee om dat het geleerde en afgesprokene allemaal maar redelijk beperkt blijf hangen?" (Antwoord = blijven herhalen, het is nooit af).

Voor opdrachtgeverschap op uren zoals BOA gaat het veelal om andere zaken (van bovenaf prios stellen, de relatie verzakelijken en elkaar aanspreken) al blijft het inzetten op persoonlijk contact van groot belang (vb RIVM, RVO of RWS collega werkt dag in de week bij de opdrachtgever op kantoor). Ideaal gaat het nog niet. Nog steeds is er veel onderuitputting aan het eind van het jaar en er zijn nog opdrachtgevers die de opdracht volledig door de opdrachtnemer laten opstellen. De wens vanuit opdrachtnemers om opdrachten langjarig te maken blijkt in de praktijk niet altijd goed bij de veranderlijkheid van de beleidsinzet te passen. Ook is er bij de professionele opdrachtgevers het besef dat je kan doorschieten in uniformiteit. Nu ja een hele brei......ik haal er in ieder geval uit dat direct en veelvuldig contact tussen opdrachtgever en opdrachtnemer van belang is en dat je eens in de zoveel tijd moet checken of de zakelijkheid gevaar loopt. Vond het nuttig om alle verschillende eravringen uit de verschillende hoeken van het departement weer eens langs te krijgen. 

Strategie: Geen stemadvies maar een stemwijzeradvies

Eerder deze week had ik mij al bij de collega's beklaagd over de hoge dosis - in mijn ogen- minder relevante stellingen in de Stemwijzer. Bij toch zo'n 1/3 van de stellingen had ik niet echt een zware mening en al zeker geen die ik zwaar mee zou willen wegen in het eindadvies over welke partij het beste bij mij past. Gelukkig is er nu het Kieskompas en dat zit toch heel wat beter in elkaar. Ontwikkelaar politicoloog André Krouwel liet zich interviewen in het NRC. Wat ik heel sterk vind, is dat partijen hun eigen keuze per stelling moeten verantwoorden op basis stemgedrag, partijprogramma, of toevoeging  daarop op de site van de partij. Zo wordt min of meer voorkomen dat partijen zich anders voordoen dan ze zijn en worden de facts weer deels in de facts free politics gebracht. Uit onderzoek is overigens gebleken dat 60% van gebruikers van stemhulpen zogenoemde checkers zijn, die controleren vooral of hun favoriete partij er ook echt uitkomt. De seekers (30%) twijfelen nog tussen een paar partijen en de doubters (10%) hebben nog geen benul. Toegegeven het geeft lange rijen, maar je zou eigenlijk willen dat iedereen in het stembureau eerst een niet-bindend stemadvies moet scoren met het Kieskompas voor het rode potlood overhandigd te krijgen. Bij het Kieskompas houden ze overigens ook van kwadranten (zie foto) en twee zijn er toch best wel leeg al had ik gedacht dat PVV wat sociaal-economische standpunten veel meer op links en dus linksonder zou zitten. Mocht jij nu doubter zijn en alle stellingen neutraal beantwoorden en alle partijen en politici een 6 geven.....nou dan kom je zoals de foto laat zien bij mijn naamgenoot uit! 

Gelezen: Messy - the power of disorder to transform our lives - deel 3

Ik kan het niet laten, ik gooi er gewoon een derde bericht over dit prachtige boek tegen aan. Zo bevat het boek ook een hoofdstuk over samenwerking en group think. Een mooi voorbeeld over het kwaad van maatschappelijke scheidslijnen. Drie onderzoekers bestudeerden de opvattng van mensen over postieve discriminatie, het homohuwelijk en klimaatverandering in een linksige stad Boulder, Colorado (ook wel The People's Republic of Boulder genoemd :-) en in een rechtsige stad Colorado Springs. Bij individuele bevraging van de proefpersonen overlapten de opvattingen van de deelnemers uit de steden nog aanzienlijk. Na een groepsdicussie per stad bleken de standpunten extremer te worden, én de variatie binnen de groep nam af. Dit niet alleen tijdens de groepsdiscussie maar ook als daarna de deelnemers weer individueel werden bevraagd. Dat belooft natuurlijk niet veel goeds in een tijd dat mensen hun nieuwsgaring steeds meer van eenzijdig berichtend tv-kanalen, websites en facebookgroepen halen. In een andere studie werden beleggingsclubjes bestudeerd. Beleggingsclubjes van vrienden presteren veel minder goed dan die van weinig vriendschappelijk samengestelde clubs. Vrienden vinden gezelligheid belangrijker en bevragen elkaar niet kritisch op voortstellen is het idee. Team harmony is dan belangrijker dan goal harmony. Geen onbelangrijke les voor teams op het werk lijkt me.

Tweede IenM Kennis- en Innovatiekrant verschenen!

Ondanks dat ik zelf inmiddels best wel scheel ben geworden van het bekijken van een schier oneindige reeks drukproeven, ben ik uitermate content met het resultaat (de krant!) en de collega's die hier aan hebben meegwerkt. In de mail bijgesloten een pdf. Laat even weten of je ook zo'n makkelijk leesbare hardcopy versie wilt ontvangen.