Waargenomen: Pioenroos uit 1923 in (bijna) volle bloei

Ben zogezegd niet echt gezegend met groene vingers, vandaar ook dat deze pioenroos toch wel mijn tuintrots te noemen is. Hij is in 1923 geplant in de tuin van mijn Opa en heeft inmiddels twee verhuizingen en een wrede splitsing overleefd. Het andere deel staat bij mijn broer in Wageningen in de tuin. Omdat ik vorig jaar eens niet vergeten ben hem te bemesten heeft de pioenroos nu maar liefst zes bloemen, met dank aan een anoniem gebleven koe.

Strategie: Highlights van de cursus senarioplanning

Deze week op een tweedaagse cursus scenarioplanning geweest en erg genoten van de verscheidenheid aan cursusgenoten. Deelnemers kwamen van ASML tot het spoorwegpensioenfonds en van Ericsson tot Horeca Nederland.  Dit gaf dan ook een prachtige variatie in scenariovragen van "Hoe ziet mijn business model er over 7 jaar uit (ASML)" tot "Wat eten we over 10 jaar?" (ikke)  Een aantal dingen zullen zeker blijven hangen. Zo is mij echt wel duidelijk geworden dat het een ambacht is dat scenariomaken. Je moet het een aantal keren doen en je wordt er (maar) langzaam beter in. Daarnaast moet je vooral ook superbewust blijven van het verschil in doelscenario's en omgevingsscenario's. Ook goed nadenken over de tijdshorizon. Laat die erg afhangen van je handelingsperspectief. Zo is voor een chipfabrikant de levensduur van een chipprinter misschien wel belangrijker dan de ICT-ontwikkelingssnelheid bij het bedenken van een tijdshorizon. En als mooie aanvulling op het eerste leerpunt...schroom niet een bestaand scenario te jatten cq her te gebruiken. Op internet is al een schier oneindige reeks scenario's te scoren en als dat niet genoeg is heeft de Universiteit van Leipzig ook nog een scenario-bibliotheek. Vooraf dacht ik dat het zwakke punt van scenarioplanning is het daadwerkelijk gebruik van scenario's is in strategievorming. Dat werd bevestigd, niet alleen in de cursus maar ook door de cursusleiders. Een tweede zwakke punt is het onvoldoende écht doorleven van een scenario voor dat je de strategievorming in gaat.   

Strategie: Omgaan met verrassingen bij het maken van toekomstscenario's

Inmiddels beginnen we bij KIS al aardig bedreven te raken in het het maken van, én het werken met toekomstscenario's. Het vervelende is natuurlijk wel dat er - geheel zonder overleg - zeer onverwachte gebeurtenissen plaats kunnen vinden. Gebeurtenissen waarmee in geen enkel scenario rekening is gehouden, maar die wel een grote impact hebben. In het boek "How to anticipate big future surprises" probeert John L Petersen hier iets voor te bedenken. Hij komt op de proppen met de zogenoemde Arlington Impact Index; een maat voor de impact op de maatschappij, de snelheid en de kansrijkheid van een onverwachte gebeurtenis. Voor een enorme reeks van deze zogenoemde wild cards brengt Petersen de index in kaart op een schaal van 0 (no worries) tot 24 (best wel worries). Petersen blijkt vooral heel creatief en wellicht ook onder invkoed van verdovende middelen bij het bedenken van de die wild cards. Denk aan klimatologische bedreigingen en bedreigingen vanuit de ruimte ( verschuiving aardas, asteroïde, golfstroomverschuiving), biomedische ontwikkelingen (wereldwijde epidemie, medische doorbraak, spermakwaliteit dramatisch omlaag) geopolitieke sociologische veranderingen (val van de dollar, einde van de natiestaat), technologische en infrastructurele doorbraken (fuel cell vervangt verbrandingsmotor),verrassingsaanval (nucleair terrorisme), spiritueel en paranormaal (komst van buitenaardse wezens). Maar twee pagina's van zijn boek gaan overigens over hoe je hiermee om kan gaan in scenario's. Hij blijft hangen op (1) Denk systematisch na over wildcards voor ze plaatsvinden, (2)  zorg voor toegang en inzicht in informatie, en (3) mijn favoriet... bijzondere gebeurtenissen vragen om bijzondere aanpak. Desalniettemin, de aanpak van Petersen is niet onopgemerkt gebleven en de Britse overheid heeft een selectie van 10 wild cards uit de reeks meegenomen in hun trendverkenning. Met stip op twee Polar ice cap breaks up - oceans rise one hundred feet.Britse Horizon scan

Waargenomen: De opkomst van de kwaliteits-hamburger

El Pais besteedde er al een cover-artikel aan in het weekendtijdschrift, de opkomst van de kwaliteitsburger. In Nieuw-Zeeland werd ik er voor het eerst mee geconfronteerd, daarna in Spanje waar www.homeburgerbar.com inmiddels is neergedaald en dan nu in Rotterdam. En de naam van dit nieuwe kwaliteitsetablissement is ook nog eens goed gevonden.

Gelezen: Het karnemelkraadsel

Dit weekend een oplossing in de krant voor een belangrijk vraagstuk gerelateerd aan de oerhollandse broodjeslunch: "Hoe zie je aan een volle melk kan of het karnemelk of gewone melk is?" Als de kannen gehaast zijn ingeschonken dan zie je bij karnemelk net onder het oppervlak wat meer luchtbellen. Maar als de catering in alle rust de kannen gevuld heeft, zijn die bellen dus niet te zien. De oplossing zit in de oren en niet in de ogen. Als je met een mes op de kan tikt hoor je bij karnemelk een dof geluid en bij gewone melk een heldere klank. Als je beide kannen doet hoor je zeker het verschil. Nadeel is wel dat je dan eerst een speech af moet steken terwijl de rest de lekkerste broodjes al gekaapt heeft.

Gelezen: Bomenpracht

In de Lux-bijlage van het NRC een prachtig stuk over mooie, oude, hoge en dikke bomen. Ben vooral heel trots op de RWS-collega's die iedere zomer de snelwegeik tussen de A58 water geven (8000 liter per keer). Toevallig had ik donderdag op weg naar de Koningskade deze foto van mijn favoriete kastanje gemaakt.

Kennis: Naar een alternatief voor banken, de kredietunie

Vanmiddag was ik bij een lunchlezing over alternatieven voor banken. Dit onderwerp past mooi bij het SKIA thema B Financiering. Voor het middden- en kleinbedrijf is er vandaag de dag eigenlijk nauwelijks meer een krediet te krijgen. Om toch ruimte te maken voor ondernemen is www.krediteunienederland.nl actief met het opstarten van zogenaamde kredietunies. Spaarders of geldinleggende bedrijven zijn daar leden en de leden zijn de aandeelhouders. Dat doet misschien in de verte denken aan de Rabobank, maar de spreker Roland Lampe van de Kredietunie Nederland ontkrachtte dit. De Rabobank is een coöperatie van instituties en niet van spaarders. In NL bestaan momenteel geen kredietunies (meer) maar er zijn er vier in oprichting die in de loop van dit jaar van start gaat. In de VS daarentegen bevatten Credit Unions 850 miljard spaargeld. Met het afnemende vertrouwen in banken zijn in 2012 1,6 miljoen Amerikanen overgestapt van hun bank naar een Credit Union. Succesfactoren zijn kleinschaligheid - bij meer dan 200 leden wordt een afdeling gesplitst- de inzet van leden om bedrijven die geld lenen te coachen, en een goede verhouding in het aantal professionals en amateurs (coachende leden). Mocht je spaargeld beginnen te jeuken dan is nog enig geduld nodig omdat de kredietunies die nu in oprichting zijn nog niet voor brave spaarders maar voor bedrijven bedoeld zijn.

Kennis: Finse interesse in de SKIA IenM

Keken wij tot voorheen met enige jaloezie naar de Nokia-successen van Finland, nu kijkt het land van de zeventien naamvallen naar Nederland waar het gaat om het kennis- en innovatiebeleid. Ok, ok, ok ik trek hier een iets te grote broek aan. Op mysterieuze wijze is Venla Virkamäki van zeg maar het Finse RIVM www.environment.fi de Engelstalige Strategische Kennis- en  Innovatieagenda Ien M (SKIA IenM ) op het spoor gekomen. Venla was vooral geïnteresseerd in het thema duurzame mobiliteit en hoe wij hier in NL onderzoek op doen, maar daarnaast ook erg begaan met het wel en wee van de implementatie van een SKIA als de onze. Al met al een heel leuk gesprek waarbij ik - door de stemgelijkenis - heel even dacht door onze van oorsprong IJslandse collega Hanna-Lára Palsdottir in het spreekwoordelijke O'tje genomen.

Kennis: Een elektrische regenmeter maken tijdens de Masterclass Extreem weer in de stad

Na in januari afgelast te zijn vanwege het slechte weer, ging deze keer de Masterclass Extreem weer in de stad - ondanks de regen in Den Haag- gewoon door. Marie Claire ten Veldhuis, Birma van Riemsdijk en Rolf Hut van de TU Delft onderwezen twee uur lang zo'n 20 geïnteresseerden. Om als waterbeheerder en gemeenten in te grijpen bij wateroverlast in de stad hebben we iedere paar minuten hoge resolutie neerslaggegevens nodig. De twee dichtstbijzijnde weerstations voor Den Haag liggen echter op 15 km, en de twee weliswaar landsdekkende radars zijn niet nauwkeurig genoeg. Vandaar dat de TU-Delft mee doet aan het EU-project RainGain dat werkt aan een netwerk van radars aangevuld met sensors op de grond. Indrukwekkend werk al bleek tijdens de discussie wel dat er naast goede neerslaggegevens nog wel wat meer nodig is om wateroverlast goed te voorspellen. Zo is de situatie in de ondergrond (rioolinfrastructuur, rioolkwaliteit en bodemsamenstelling) vaak maar beperkt bekend. Het relatieve belang van verschillende onzekerheden in relatie tot het handelingsperspectief van waterbeheerder of gemeente is daarmee dan ook niet volledig in beeld. De TU Delft is verder bezig met request driven data collection gebruikmakend van verschillende bronnen waar je data uit kan halen. Het leukste werd voor het laatst bewaard.....voor de Afrikaanse markt ontwikkeld de TU Delft een weerstation van onder de 500 euro. De elektrische regenmeters die de deelnemers zelf in elkaar mochten knutselen kosten minder dan een tientje.

Strategie: Het WHY is best belangrijk

Binnenkort organiseer ik met o.a. Cees Simons en Rob Bouman een werksessie om de IenM ambitieuze doelen verder aan te scherpen en zo de IenM missie/visie af te ronden. Dat het nadenken over het WHY van een organisatie - zoals dit ook gebeurd in het werk aan de HRM-visie - best belangrijk is, blijkt wel uit de ingezonden brief van Sander van Luik in het NRC van vorige week zaterdag. Van Luik is collega bij Defensie en stelt in zijn stuk geïnspireerd op www.startwithwhy.com, dat de WHY-vraag voor het hebben van een leger al veel te lang niet meer gesteld wordt, laat staan beantwoord wordt. In plaats daarvan is budgettering leidend of zoals Van Luik dat schrijft "De toegeworpen aalmoes zo efficiënt mogelijk uitgeven in de hoop dat je een volgende krijgt..". Op twitter vooral bijval op zijn moedige verhaal dat met niet al te veel fantasie toch ook best als een vorm van ambtelijke disloyaliteit beschouwd kan worden. Hoe dan ook het WHY is best belangrijk.      

https://twitter.com/CarinKleinveld/status/333143919019847680/photo/1

Kennis: SKIA kennisvraag blijkt al 4500 jaar oud

De SKIA IenM bevat een kennisvraag over de veiligheidsaspecten van de segway. Tot nu toe heb ik altijd gedacht dat dit een laat 20e eeuwse uitvinding was waarmee vooral luchthavens en toeristische binnensteden onveilig worden gemaakt. Op vakantie in Madrid liep ik in een tentoonstelling over Mesopotamie dit beeldje tegen het lijf. Het moge duidelijk zijn ook de Sumerische burger door deze dingen geterroriseerd werd.