Vrijdag de inaugurele rede van Jan Willem Bolderdijk meegemaakt (lang leve de haarscherpe online weergave). Jan Willem is momenteel veel gevraagd bij beleid van wege zijn inspirerende lezingen over social tipping points. Daar ging het nu ook wel enigzins over (zie figuur), maar meer nog dan dat ging het over waar hij als kersverse hoogleraar zijn onderzoek op wil richten.
Als mensen wel duurzaam denken maar nog niet duurzaam doen (zie ook link) ziet hij dat niet als een vorm van hypocrisie maar als een teken van aanstaande systeemverandering (zie ook link over hypocrisie). Onze woorden laten zien dat we wel graag willen, maar ons er nog niet toe kunnen zetten. Om de verschuiving in attitude goed in beeld te brengen richt hij zijn eerste onderzoekslijn op taalgebruik vanuit het adagium words speak louder than actions. Als voorbeeld noemde hij naast vliegschaamte de sterke opkomst van de term cow milk tussen 2010 en 2020 op sociale media. Voor 2010 was het nogal overbodig om voor milk het woordje cow toe te voegen. Met de opkomst van melkvervangers als sojamelk en havermelk wordt dat wel betekenisvol. Hoewel we nog geen daling zien in koemelkconsumptie (actions), laten words zien dat die wellicht wel in aantocht is. Of dat daadwerkelijk gebeurt is afhankelijk van of er systeeminterventies worden ingezet die die curve uit de figuur doortrekken.
Zijn tweede onderzoekslijn richt zich op de fase van moral ampliciation waarin een kliene voorhoede van mensen die het gewenste gedrag al vertonen anderen gaan mobiliseren. De vraag daarbij is hoe je deze intrinsiek gemotiveerde mensen in de rol van agents of change kan brengen. Dat is nog best lastig omdat niet alle gedragingen zomaar zichtbaar zijn (de revealed preferences worden lang niet altijd revealed als het ware). Eerder schreef ik over Rober Dur en zijn artikel waar uit blijkt dat het klimaatbewustzijn van de medemens stelselmatig onderschat wordt (zie link). Ook willen mensen niet opscheppen van wege het risico op moral burn-out en ongemakkelijke spanningen. Met zijn onderzoek wil Bolderdijk zich nu gaan richten op het bedenken van gespreksstarters die tot nieuwsgierigheid leiden en niet tot sociaal ongemak.
Indirect verwees Jan Willem ook nog even naar het recent uitgebrachte advies over een fossiel reclameverbod (zie ook link) ). Reclame maakt mensen minder schuldbewust voor klimaatonvriendelijk gedrag en vervaagt het het onderscheid tussen echte behoeftes en aangeprate behoeftes.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten