Enige tijd geleden kwam ik een mooi citaat tegen van een aktivistiese SP 'er op leeftijd genaam Bernard Gerard. Zijn citaat? "Als je het lot van de wereld wilt verbeteren, moet je beginnen met het systeem en eindigen met jezelf". Bernard had geen betere samenvatting van het boek van Jaap Tielbeke kunnen geven. In goed onderbouwde pamflet-stijl legt Tielbeke eerst uit waarom een beter milieu niet bij jezelf begint, om vervolgens - zo sportief is hij dan ook wel weer - uit te leggen waar het dan wel begint. Eerst even waarom niet bij jezelf. in even zoveel hoofdstukken gaat hij in op vier mythen, die overigens niet allemaal rechtstreeks op de 'waar begint het' - vraag slaan. Ten eerste, de mythe van de schuldige mensheid. Bij jezelf beginnen gaat uit van de verborgen premisse dat we allemaal even schuldig zijn en dat is niet zo. De tien grootste vervuilers van Nederland stoten drie keer meer CO2 uit dan de gehele Nederlandse bevolking. en als Shell en de andere topvervuilers zeggen dat ze alleen maar vervuilen omdat de klant daarom vraagt dan bedient het zich van een gemakzuchtige en misleidende drogreden; zij creeren de vraag en zetten niet tot nauwelijks in op alternatieven. Ten tweede, de mythe van de groene consument. Zelfs het meest welwillende individu staat machteloos. Ten derde, de mythe van de CO2-bril. We staren ons blind op de CO2 boekhouding met als gevolg dat een beter klimaat en schoon milieu als doelen uit het oog worden verlorenen. Zo zorgen boekhoudkundige truken voor CO2-compensatie er vaak voor dat zowel aan de CO2-uitstoot kant als aan de comepensatiekant schadelijke neveneffecten worden genegeerd. Ten vierde, we worden in slaap gesust met de comfortabele maar misleidende gedachte dat we ons met groen groei uit de klimaatcrisis zouden kunnen innoveren. Groene groei bestaat niet . Waar begint een beter milieu dan wel volgens Tielbeke wel (of zou moeten beginnen). Ten eerste, in de rechtzaal - groene juristen gebruiken het wetboek als breekijzer gericht op overheden en bedrijven (veelal oliemaatschappijen). Wanneer de politiek beleid voert dat burgerrechten in gevaar brengt kan de rechter daar tegen optreden. Ten tweede, bij activisten. Klimaatactivisten durven vijanden te maken in hun strijd voor een fossielvrije samenleving. Extinction Rebelion is daarbij ook nog eens voor een gelote democratie. Of denk wellicht meer salonfähig aan activistische aandeelhouders. Het gaat er hier bij om om verschillende vormen van woede om te zetten in positieve verandering. En ten derde en tenslotte de politiek. Door met de Europese Green Deal of volgens Tielbeke liever nog de Amerikaanse New Green Deal klimaat te verbinden met verdelingsvraagstukken valt wellicht wél succes te halen. Maar goed de vraag blijft staan wat te doen met je eigen goede bedoelingen? Uiteindelijk moet je die maar gewoon blijven doen want zo ondersteun je je eigen geestelijke gezondheid. De campagne 'Iedereen doet wat' kan dus gewoon blijven bestaan, als we ondertussen maar inzetten op wat echt nodig, zou Tielbeke daar gelijk aan toevoegen denk ik dan. En voor de mensen die woede niet echt in hun gedragsrepertoire hebben blijft het ondertussen wachten op gelote verkiezingen of burgerpanels. We bespreken dit boek op 30 september van 16.00-17.30 uur.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten