Innovatie: Van NAS naar PAS op de plaats

Geïnspireerd door de NAS - Nationale Adaptatiestrategie - én gedwongen door de september-hittegolf, zijn we in Huize De Maagd nu toch echt begonnen met de PAS - Persoonlijke Adaptatiestrategie. Omdat ik een airco nog net een stapje te decadent vind, is Mercedes aan het innoveren geslagen om de hittestress te lijf te gaan. Met een schaduwdoek op het zijbalkon  (op het oosten) en een hevig afgeprijsd horizontaal windscherm (Gamma!) op het achterbalkom (op het zuiden) hebben we het vandaag binnen beneden de 23 graden weten te houden. Er vanuit gaande dat we voor dit jaar de hittegolven wel gehad hebben, gaan we de opstelling volgend jaar pas echt goed testen. Ik hou jullie op de hoogte.

Innovatie: ook mooie mislukkingen bij innovaties in het OV

In het nieuwe KiM-rapport over innovaties in het OV gaat het oa over gevoelstijd. Fons Savelberg heeft dan ook erg zijn best gedaan om zich in de reiziger te verplaatsten en gebruikt verder termen als gevoelsmatige extra reistijd en belevings en comfort aspecten. Op weg naar Utrecht om samen met Ivette voor oud-KISser Gerard Snel een innovatieve sessie te houden over de toekomst van het OV had ik ruim de tijd om hierover te mijmeren. Zo liep ik vanaf de gratis bewaakte fietsenstalling de prachtige nieuwe stationshal van Den Haag CS in. Vroeger had je op het station de zogenoemde stationsrestauratie. Een bizar woord goedbeschouwd want nergens andere in Nederland heet een restaurant een restauratie. Je kreeg daar een heel klein porseleinen kopje met warmgehouden koffie. De koffie werd vliegensvlug koud en je kon snel weer naar buiten het winderig station in. De ochtend van de workshop kon ik koffie kopen in allerlei soorten en maten, Onder uitzondering beter dan de restauratiekoffie van weleer.  Starbucks, DE, Julia's, Hema, AH ti go, Broodwinkel, La Place en vijf keer de kiosk waar je nu overigens als je dat wilt in een mislukte poging tot nostalgie toch nog de restauratiekoffie van vroeger kunt kopen onder de naam filterkoffie. Je betaalt dan weliswaar twintig cent minder dan voor de lekkere koffie, maar toch gaat deze retro-inovatie het vast niet redden. Net als de OV scooter op de foto het niet gered heeft. Vele innovaties redden het niet, maar even mijmerend het verleden oprakelen doet beseffen dat innovaties ons al ver gebracht hebben. 

Kennis: NWA Big Data

Woensdag mooi gesprek over Big Data met oa Wilco Hazeleger (NL eScience Center) en Inald Lagendijk (TUD) over hoe IenM in lijn met de SKIA zou kunnen participeren in de NWA route Big Data. Dat zou kunnen was de uitkomst door slimme pilots per beleidsDG te starten. En pilots zijn slim als ze alle de drie de bollen uit het bollenmodel uit het NWAroutedocument omvatten te beginnen met een in een IenM beleidsdomein gevoelde opgave en dataset. 

Gelezen: De vijf frustraties van teamwork

Dit boek van Patrick Lencioni is een stuk minder zwaarmoedig dan de titel doet vermoeden. Veel meer valt het boek te lezen als een uitleg van een vijftal voorwaarden om als team goed te werken. Uit Google-onderzoek was al gebleken dat psychologische veiligheid de belangrijkste voorwaarde voor teamsucces is. Niet gek dus dan Lencioni hier mee begint. Uitgedrukt als frustratie wordt dat dan 'afwezigheid van vertrouwen'.Dit speelt als men niet bereid is zich kwetsbaar op te stellen. Zonder openheid om zwakheden en fouten toe te geven kan er geen basis van vertrouwen zijn volgens Lencioni. De tweede frustratie is 'angst voor conflicten' die volgt direct uit de eerste. Men is dan niet instaat ongeremde en hartstochtelijke debatten over ideeen aan te gaan. Dit leidt dan weer tot de derde frustratie en die is 'gebrek aan betrokkenheid' hetgeen zich uit in het zich niet achter besluiten opstellen omdat er niet echt over besluiten gediscussieerd is. De vierde frustratie wordt dan 'verantwoordelijkheid mijden' men roept elkaar niet ter verantwoording als het teambelang geschaad wordt. De laatste frustratie is dan 'te weinig aandacht voor resultaten' individuele belangen en resultaten worden dan belangrijker gevonden dan het teambelang. Blijmoedig uitgedrukt stellen leden van samenhangende teams zich als volgt op: (1) ze vertrouwen elkaar; (2) ze gaan openlijk de strijd aan over ideeen; (3) ze steunen besluiten en actieplannen; (4) ze spreken elkaar aan op het realiseren van overeengekomen activiteiten; (5) ze concentreren zich op het bereiken van collectieve resultaten. Best een overtuigend boekwerkje met zelfs een test om met je team te scoren hoe gefrustreerd je bent :-)

Kennis: SKIA 2016-2020 van de Hogescholen

Van Lilian ontving ik het rapport Onderzoek met impact, zeg maar de SKIA van de Hogescholen. Mooi om te lezen! De Vereniging van Hogescholen heeft er voor gekozen via 10 thema's aan te sluiten bij de grand challenges en bij de thema's van de Nationale Wetenschapsagenda en dat pakt goed uit. Kort en krachtig, met ook voor IenM thema's die doen denken dat het goed zou zijn elkaar eens wat vaker op te zoeken. Ze gaan oa in op energieke samenleving ( veerkrachtige steden), de duurzaam gebouwde omgeving, duurzaam transport en logistiek, duurzame landbouw, water en voedselvoorziening, energie en energievoorziening en verantwoord ondernemen. Naast meer geld vanuit de NWA investeringsagenda willen ze met de overheid samenwerken op het gebied van onderzoek en innovatie. Bij SURF en de Innovation Expo 2016 (beide genoemd) gaat dat al goed, maar er is vast nog veel meer mogelijk. Ben ondertussen reuze benieuwd of de universiteiten zich voor de opening van het academisch jaar ook hebben laten inspireren door de NWA. Gelukkig is Karin Kooij dit mooi in beeld aan het brengen. 

Strategie: tweede werkatelier Nationale Adaptatiestrategie

Na eerst onder erbarmelijke omstandigheden een Skype-telcon op Den Haag centraal te hebben doorstaan, moete ik een wisselstoring omzeilend via Schiphol in Utrecht zien te geraken. Uiteindelijk toch wel op tijd maar niet geheel okselfris op de prachtige vergaderlocatie De Zilveren Vosch (aanrader!) in Utrecht aangekomen alwaar het tweede werkatelier Nationale Adaptatiestrategie plaatsvond. Nu dat pakte eigenlijk allemaal prachtig uit. Er was veel ruimte voor stakeholders om input te geven. Naast een drietal door het projectteam geïdentificeerde onderwerpen om in parallelle sessies over te praten, hadden we ook een soort van open spreekkamersessie. Stakeholders konden daar ongehinderd door agenda of structuur, vormvrij hun punt maken. Door het aantal deelnemers per parallelle sessie te beperken werkte dit ook echt; deelnemers kregen echt de tijd hun punt te maken. Een ingenieus doordraaisysteem maakte dat de tekenende verslaglegger Marieke@debetekenaar.nl iedere keer een andere parallelle sessie op gehoorsafstand had. Zo was er aan het eind van de dag meteen al een min of meer compleet getekend verslag klaar. En dat kwam mooi uit, want het projectteam heeft het zo belachelijk druk dat die geen tijd hebben om ook nog een geschreven verslag te maken. Wat ik zelf fascinerend vond, was de gedeelde waarneming dat koplopers/best practice gemeenten overspannen raken van alle verzoeken om hun aanpak uit te komen leggen. Organisaties als CROW spelen hier op in door niet de best practice te kopiëren (want dat kan niet, moet altijd taylor made) maar door kennisdisseminatie te doen op de denkstappen die tot de best practice geleid hebben. 

Gelezen: 18 minuten van Peter Bregman

Tuurlijk eigenlijk geen tijd voor, maar toch weer eens heerlijk een boek over time management gelezen. De kritiek van deze auteur op zijn collega's is dat ze veel aandacht hebben voor de vraag: "Hoe kun je meer doen binnen de jouw beschikbare tijd?", en weinig of geen aandacht voor de vraag: "Doe ik eigenlijk wel de goede dingen?' Nu leest dit boek overigens niet echt lekker, het staat namelijk nogal vol met Amerikaans anekdotisch gebabbel. Toch bevat het een aantal makkelijk toe te passen tips, met met stip op één de tip 18 minuten per dag na te denken over met name die tweede vraag, of dat je wel de goede dingen doet. De 18 minuten bestaan uit 5 ochtendminuten, 5  avondmensen en daar tussenin 1 minuut na ieder gewerkt uur. Laat we eens beginnen met de ochtendminuten. Hier bespeur ik zowaar een voordeeltje voor mijn forensende lezers. Want deze zijn natuurlijk goed te scoren tijdens de treinreis. Het idee is dat je de 5 minuten gebruikt om te visualiseren wat je die dag te wachten staat. Loop je activiteiten van de dag eens langs en vraag je af wat je wilt bereiken met de verschillende afspraken/vergaderingen. Kijk vooral ook even naar je to do list en bedenk wat je wanneer wil doen die dag. Voor de niet-treinreizigers zoals ikzelf of de trenreizigers die toch echt liever gewoon de krant lezen is het zaak op kantoor aangekomen, eerst die vijf minuten te doen en dan pas je pc op te starten. De minuten na ieder uur (alarmpjes zetten) gebruik je om even terug en vooruit te blikken. Is het afgelopen uur productief geweest en wat betekent dit voor het volgende uur? De avond 5 minuten doe je aan de hand van drie vragen: (1) Hoe is de dag verlopen? Welke successen heb ik geboekt? Welke uitdagingen heb ik doorstaan?; (2) wat heb ik vandaag geleerd? Over mezelf? Over anderen? Wat ben ik van plan morgen anders te doen?; (3) Met wie heb ik contact gehad? Iemand die ik moet bijpraten? Bedanken? Iets moet vragen? Feedback moet geven? Ik zou zeggen geef het eens een kans. Ik merk dat ik het eigenlijk best een geweldige tip vind die ik ook wel eens toepas, maar dat de kans op terugval  helaas aanzienlijk is. Vooral de verleiding om de pc aan te zetten en je meteen in je Postvak In te verliezen is natuurlijk erg groot. Mocht je voor een nog kortere variant dan die van de 18 minuten willen gaan, dan kan je ook kiezen voor de aanpak van Jeff Gaspersz - één van de twee docenten van de Leergang Innovatie voor beleid - waarbij je voor jezelf twee vragen formuleert die je iedere dag aan het eind van de dag beantwoordt.