Tijdens onze SKIA versnellingsweek van begin deze maand (ja, ja we zijn serieus met de update begonnen) bleek andermaal hoe moeilijk het is een goede (kennis)vraag te formuleren. Natuurlijk laten we ons daarbij inspireren door de door Wim Derksen geformuleerde valkuilen; geen mogelijkheid laten we onbenut daar in te trappen. Welke valkuilen waren dat ook alweer? (1) we duiden een probleem en stellen geen vraag; (2) we formuleren een beleidsvraag ipv een kennisvraag (zeg naar alle vragen met 'moeten'); (3) de vraag is 'Nice to know' maar niet 'need to know'?; (4) we formuleren een vraag los van de politieke context. Maar zelfs als je er voor kiest nu eens niet in die valkuilen te stappen wordt het niet meteen heel makkelijk. Dit als je ook nog probeert een soort van onderscheid te maken tussen laat ik zeggen gewone kennisvragen en vragen die innovaties uitlokken. Rondom het proces van de Nationale Wetenschapsagenda is inmiddels minimaal één interessant en één leuk stukje geschreven rondom de vraag wat een goede vraag is. Daan Andriessen (lector Hogeschool Utrecht) heeft op scienceguide het interessante stukje geschreven. Hij onderscheid, Oost en Markenhof citerend, zes soorten vragen in de wetenschap, ieder passend bij één van de zogenoemde onderzoeksfuncties van de vraag: beschrijven, vergelijken, definiëren, evalueren, verklaren en ontwerpen. Andriessen geeft ook aan dat vraagvookeuren afhangen van iemands beeld van het doel van de wetenschap. Bij liefhebbers van fundamentele wetenschap zijn vooral beschrijvende (hoe ziet iets in elkaar?) en verklarende (waardoor wordt iets veroorzaakt?) vragen favoriet. Mensen die vinden dat wetenschap vooral moet helpen oplossingen te vinden voor problemen uit de praktijk stellen ontwerpende vragen centraal (op welke wijze kunnen we dit verbeteren?). Andriessen heeft berekend dat van de 11700 ingediende vragen voor de Nationale Wetenschapsagenda maar liefst 55% van de vragen ontwerpend zijn. Dat is dan in ieder geval een mooie opsteker voor de liefhebbers van 'science for society' Het leuke stukje waar ik aan refereerde is een Rathenau-blog van Hade Dorst die flink wat gekleurde vragen wist te vinden tussen de 11700 vragen. Vaak zijn dat stellingen of klachten met een vraagteken er achter. (Mijn voorlopigheid favoriet: Hoeveel gezondheidsschade heeft de homeopathie aangericht?). In de blog van Hade wordt ook nog verwezen naar een definitie van de vraag wat een goede vraag is. Het antwoord is van de hand van José van Dijk 'Een goede vraag is uitdagend en grensverleggend, èn houdt rekening met wat we redelijkerwijs kunnen onderzoeken binnen een overzichtelijke termijn’. Nu die kunnen we in de oren knopen bij het maken van de nieuwe SKIA!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten