Gelezen: PBL Keuzes voor de leefomgeving 2025. twaalf opgaven voor het nieuwe kabinet

Dit prachtige rapport wordt dinsdag door Marko Hekkert gepresenteerd in de bijna gelijknamige ASA-sessie Keuzes gezonde leefomgeving van aanstaande dinsdag bij Sociëteit de Witte. De inleiding van het rapport omschrijft het al mooi 'Nederland heeft behoefte aan een kabinet dat moeilijke keuzes durft te maken'. En het doel van het rapport is juist om politici en beleidsmakers te helpen een scherpe discussie te voeren over mogelijke keuzes. De 12 voorliggende opgaven waar keuzes voor gemaakt zouden moeten worden staan in de figuur hieronder (uit het rapport, zie link) weergegeven. Voor iedere opgave zijn helemaal Beleidskompas-conform drie mogelijke keuzes als mogelijke richtingen voor beleid weergegeven. Klip en klaar, landscape en op 38 pagina's past dit mooi op de formatietafel met daarbij nog voldoende ruimte voor kopjes en notitieschriftjes. Een aantal van de opgaven zal dinsdag ook zeker terugkomen. Wat dacht je bijvoorbeeld van Hoe verder met de verduurzaming van de industrie? of Hoe kan Nederland efficiënter omgaan met grondstoffen?. Eentje die waarschijnlijk niet langs gaat komen maar toch ook heel interessant is is  Hoe verder met autobelastingen? Eén van de keuzeopties daar is Op kort termijn minder belasting op autobezit en meer op autogebruik. Dit zou een flinke CO2 winst op moeten leveren, maar het jeukt bij mijn dan even denkend aan een recente KiM-publicatie waarin becijferd werd dat door de overgang naar de e-auto de CO2-emissies verschuiven van gebruik naar productie. Daar moet ik nog eens wat op navragen. Hoe dan ook een prachtig rapport en laten we hopen dat het ook echt op de formatietafel terecht komt.

Doe mee met Pinguin Fred boekbespreking Iedereen verandert nu wij nog

Even een tussentijdse heads up. Op 23 oktober (16.00-17.00 uur online) bespreekt Pinguin Fred het boek Iedereen verandert, nu wij nog van Hans Vermaak. Reden voor de heads up is dat het een heel goed boek is, dat - nu ik op zo'n 1/3 ben - nog steeds in de race is voor een vijf-bollen-waardering. Ik dacht vooraf dat ik wel een beetje klaar was met boeken over verandermanagement maar dit boek voegt echt wat toe. Het is heel praktisch geschreven met mooie heldere zinnen en met alleen maar voorbeelden uit de Nederlandse praktijk. Het boek volgt een beetje de structuur van Projectmatig creëren van het, wij en ik maar dan hernoemt in het vraagstuk dienen (meerwaarde realiseren met directbetrokkenen), de omgeving gidsen (voorwaarden scheppen voor vernieuwing) en groeien als veranderaar (van waarde zijn als gematigd radicaal). Ik heb nu het eerste deel uit en dat bevat al een hoop goeds. Zo gaat een mooi hoofdstuk over het onderscheid in motiverende veranderingen binnen het eigen domein op het gebied van vak, vakgenoten en vakontwikkeling versus demotiverende veranderingen buiten het eigen domein op het gebied van bureaucratie, bazen en beleid. Ook sterk is het stuk over diepgang versus omvang; 'omdat omvang (als functie van het aantal mensen dat er aan mee moet doen) en diepgang bij verandering op gespannen voet staan met elkaar' moet je ófgaan voor een beperkt brede verandering, óf voor een smalle diepe verandering. Diepe verandering gaat nooit organisatiebreed. Het gaat om 'kiemen' van voorlopers die zowel competent genoeg als gemotiveerd genoeg zijn om ongevraagd iets voor elkaar te krijgen. Wat je volgens Vermaak vaak ziet (en ik zie dat ook wel) is dat stafafdelingen plannen gaan maken die op de werkvloer tot organsiatiebrede verandering moeten gaan leiden. Dat werkt dan dus niet. Het boek is voor de schermlezende ambtenaar gratis te lezen op het Boomportal (zie link) en je kunt je bij mij, of beter nog via de Plein-pagina van Pinguin Fred (zie link) opgeven voor de sessie van 23 oktober ook als je het boek nog niet (helemaal) gelezen hebt.