Deze Filosofische Gids voor het Stellen van een Goede Vraag maakt korte metten met de premisse dat een slechte vraag niet bestaat. Al geeft auteur Elke Wiss in haar boek aan dat wat een goede vraag is, nogal situationeel is, is er dus wel degelijk een categorie slechte vragen. Zelf ben ik bijvoorbeeld best bedreven in het stellen van slechte vragen uit de categorie 'cocktail-vraag'. Je stelt dan een vraag en halverwege bedenk je je dat je hem beter gaat verwoorden of dat een andere vraag je toch interessanter lijkt. Heerlijk om te stellen, maar voor de ontvanger en de medeluisteraars niet echt een feestje. Ander voorbeeld : vragen die met een lidwoord beginnen kunnen eigenlijk helemaal geen vraag meer worden ook als je tevergeefs probeert aan het eind een vraagteken te plakken. (probeer maar eens :-)) Gelukkig mag je van Elke dan weer wel gewoon gesloten vragen stellen en is er ook geen taboe op het stellen van een waarom-vraag.
Voor dat je toekomt aan het stellen van de goede vraag, is het echter zaak eerst goed te luisteren. Een van de deelnemers van Pinguïn Fred kreeg zijn microfoon niet aan de praat en kon daarom als van zelf uit gaan blinken in luisteren. In kleine groepjes hebben we mini-Socratische gesprekken gevoerd over de vraag "Wanneer is het handig/verstandig een Socratische gesprek bij IenW op het werk te voeren? Als nog niet in detail bevraagde ideeën kwamen hier uit: (1) bij de start van een project; (2) bij concretisering van de zogenoemde kompasnaalden van het Kompas IenW. Bij dat laatste gaat het bijvoorbeeld om vragen als "Wat is van buiten naar binnen werken?" of " Wat is opgavegericht werken?" of " Wat is transparant?". Vragen rond abstracte begrippen waarvan Ben Tiggelaar zou zeggen: " Doe eens voor!". Als je daar met een groepje Socratisch over in gesprek gaat, dan moet het lukken - mits goed begeleid - binnen enkele uren/dagdelen (haast is geen optie in een Socratisch gesprek) tot consensus binnen het groepje te komen. Niet doel- en resultaatgericht wel verbindend en tot denken aanzettend.
Verder moeten we natuurlijk vaststellen dat naamgever Socrates zijn vraagstijl met de dood heeft moeten bekopen en in de 2500 jaar daarna het nu ook niet echt een populaire methodiek is geworden. Belangrijkste reden daarbij is niet dat die niet zou kunnen werken (dat doet die namelijk wel lijkt me ) maar dat die hyperirritant kan zijn. Zeker geen methodiek dus om te onpas gebruiken al zie ik zeker meerwaarde bij de methodiek om bij de abstractie van de kompasnaalden weg te komen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten