Kennis: Highlights van het Flood Management Association congres in Brisbane

Een mooi overzichtelijk congres (350 deelnemers, max 4 parallelle sessies) met als ondertitel "building a flood resilient Australia). Wat highlights: (1) de toch wel grote impact van het rapport van de productivity commission waarin berekend staat dat 97% van de uitgaven van natuurrampen naar schadeherstel en noodhulp gaat en maar 3% naar preventie); (2) ondanks het onderwerp van het congres kampt 80% van Qeensland momenteel met droogte; (3) sinds 2010 zijn er 70 mensen bij overstromingen in Australië verdronken. Een groot deel daarvan in hun auto. Uit onderzoek bij de winteroverstromingen in de UK in 2013 bleek dat vooral mannen de waterbestendigheid van hun auto overschatten; (4) inmiddels zijn in het stroomgebied van de Brisbane River 10tallen huizen in overstroombare gebieden op vrijwillige basis door de overheid opgekocht; (5) land use planning is hot;  waar en hoe te bouwen:? (6) heel veel van de na de overstroming van 2011 herstelde wegen en bruggen  werden bij de overstroming van 2013 weer vernietigd. Onder het betterment program (klein deel van herstelbudget) mogen nu wegen en bruggen op floodproof-wijze worden hersteld. Slim verplaatsen van een brug geeft echter vaak gedoe met de strenge regels voor financiering; (7) in de UK wordt een groeiende rol voor tijdelijke dijken gezien. Door betere voorspellingsmethoden heb je meer reactietijd om die tijdelijke constructies op te bouwen; (8) Maar 20% van de Australiërs die opgeroepen worden uit een gebied te evacueren geven daar gehoor aan. Vooral angst voor plundering is hier debet aan; (9) in de UK is men na de overstromingen van 2013 overgestapt op een meerjarige begroting (6jaar) voor waterveiligheid. In Australië wordt sustainable governance arranegements (of de afwezigheid) daar van als groot probleem gezien in de academische hoek; (10) de rol van verzekeraars is groot in de UK en Australië. In de UK is er nu nieuwe wetgeving waarmee het herverzekeren van verzekeraars door de overheid is geregeld. Dit om de premies betaalbaar te houden. In Australie dwingen verzekeraars soms  preventieve ingrepen af bij de overheid. Alleen dan zijn ze bereid huiseigenaren te verzekeren. Verzekeraars maken ook interessante kaarten van (financieel) overstromingsrisico op basis van schadeclaims uit het verleden; (11) vergelijkbaar met de watertoets in NL is er in de UK een verplichte consultatie van ruimtelijke plannen. In de UK wordt die door de Environment Agency uitgevoerd. 98%van de gegeven adviezen worden opgevolgd. 

Kennis: Australisch CPB kritisch over waterveiligheidsbeleid

De productivy commission zeg maar de Australische Variant op het CPB heeft 1 mei een studie uitgebracht naar het beleid rond natural disasters. Na veel rekenwerk komen zij tot de conclusie dat maar liefst 97% van het geïnvesteerde geld in emergency respons en reconstruction gaat zitten ( en dus maar 3% in preventie). Tja dat is in NL natuurlijk bijna niet voor te stellen. Hier is het zeg maar precies andersom. De commissie wijt dit mede aan het in Australië gehanteerde financieringsmodel: de federale overheid heeft bijna alle middelen in handen en geeft die eigenlijk alleen uit aan emergency respons en reconstruction. De federale overheid is vaak niet bereid mee te betalen aan preventieve maatregelen. Het moge duidelijk zijn dat het advies is om dit te veranderen. Kijkend naar de NL meerlaagsveiligheid ligt het in Australië wellicht meer voor de hand in de tweede laag (land use planning en bouwkundige verbeteringen) te investeren dan in de eerste laag (de echte preventie). Minimaal drie oorzaken maken het bouwen van dijken in Australië vaak minder aantrekkelijk, nl zeer lage bevolkingsdichtheid, extreme hydrologische omstandigheden ( daar valt een dijk nauwelijks tegenaan te dimensioneren), geen traditie met duurzame financiering ( rekeninghoudend met beheer en onderhoud). Het culturele aspect speelt overigens ook een rol. In de stad Rochhampton (QLD) is een dijk wel een goed en MKBA-proof idee maar daar krijgt de energieke burgemeester haar bevolking maar moelijk overtuigd. Overstromingen horen er daar gewoon bij en er is sprake van irrationele angsten zoals dat men is bang te verdrinken binnen de dijkring. 

Strategie: Bestuurlijke Conferentie waterkwaliteit in Amersfoort

De Kamer vraagt om een samenhangende aanpak van voldoende en schoonwater en om regie door IenM. Doel van de conferentie was om dit goed in de steigers te zetten op weg  naar het Algemeen Overleg Waterkwaliteit dat op 24 juni gaat plaatsvinden en ter inspiratie voor de brief die de Minister  IenM daaraan voorafgaand aan de Kamer gaat sturen. Het was mijn taak om de 130 deelnemers met trouwens ook echt veel bestuurders door een gecondenseerd programma heen te leiden. Met vanuit provincie, waterschap en rijk drie presentaties en vanuit de belanghebbende stakeholders zes korte pitches. In de presentaties en pitches moest het gaan om drie vragen: (1) Wat is volgens u de opgave mbt voldoende en schoonwater? (Een mooie onderlegger daarbij was de exante evaluatie van de ontwerp stroomgebiedbeheeplannen van het Planbureau voor de Leefomgeving die voorafgaand aan de conferentie werd vrijgegeven). (2) Wat gaat u of uw organisatie daaraan doen? (3) Wat verwacht u van anderen (en daarbij kunt u aan Rijk, regionale overheden en de andere stakeholders denken)? Resultaat wordt de zogenaamde Verklaring van Amersfoort met daarin de gebundelde antwoorden op vraag 2 en 3. Die kan als inspiratie voor de Kamerbrief dienen en liefst al een min of meer kant en klare samenhangende aanpak vormen. Dit pakte eigenlijk best wel goed uit hoewel verschillende partijen natuurlijk verschillende ambities hebben. De verschillende partijen zijn het er over eens dat het toch wel heel mooi zou zijn als er iemand een gouden vondst doet op het gebied  van de mestverwerking. VNONCW zet zich in om de topsector water en de topsectoren uit de agrohoek hierin (beter) te laten samenwerken. Ook een goede vondst was de hoestsiroop die verrassend goed werkte en die maakte dat ik het tot het einde vol heb kunnen houden. De bijeenkomst vond plaats in het prachtige restaurant Marienhof in Amersfoort waar ik gek genoeg nog nooit geweest was. 

Strategie: Uitgeslapen Informeel diner bij de consul-generaal in Sydney

Vorige week maandag kwam ik om 5.00 uur in Sydney aan en om 6.00 uur in mijn hotel dat #%|~<|$ pas om 7.00 uur open ging. Om 8.00 uur dacht ik een uurtje te gaan slapen tot 9.00 uur, maar werd om 17.00 uur wakker gebeld door een collega van het consulaat die beneden zat te wachten....oeps. Maar goed ik was dus wel supergoed uitgeslapen en daarmee prima in staat om 1,5 uur later als moderator op te treden tijdens het diner bij de Consul-Generaal. Dat was dan ook een mooi samenzijn  met naast mijzelf en Bas Jonkman (TUD) als eregast, vooral Australische gasten. Tijdens het diner hebben we de mogelijkheden om net als in Qeensland in North-South Wales een community of Practice rond Flood protection and land use planning te starten in beeld gebracht. Die mogelijkheden zijn er zeker al lijkt de watermanagementsituatie in NSW al een stuk beter op orde dan in QLD. Was een mooi informeel samenzijn waarbij de Australiërs toch ook wel erg genieten van de Koninklijke allure van servies met NL leeuw.

Innovatie: Australian-Netherlands Waterchallenge

Vorige week donderdag zat ik in de jury van de Australian-Netherlands Water Challenge. Vier duoteams streden in de finale om de eer, coaching om hun innovatie verder te brengen én - ook niet onbelangrijk - een driewekelijks trainingsbezoek aan NL inclusief deelname aan de Amsterdam Waterweek. Als jury waren we het best wel snel eens over het eerste team dat doorging. dat waren twee bachelorstudenten van de Universiteit van New South Wales die een Resilience Index hadden ontwikkeld. Die hadden ze toegepast op Groot Brisbane om te bezien welke delen meer en welke minder resilient waren in tijden van natuurrampen. Knap hoor, om te zien hoe twee jonge studenten dat in elkaar geknutseld hadden inclusief goede literatuuronderbouwing. De jury had wel wat twijfel bij de waarde van zo'n gesommeerde index, maar dat maakte het werk niet minder knap. Na lang discussiëren ging ook het team door dat een mooie (interview) tool had ontwikkeld om aan publieksparticipatie bij kustverdediging te werken. Het publiek werd als het ware meegenomen in de selectie van mogelijke maatregelen. Ook heel mooi, maar helaas voor dat team niet winnend was een app om in te zetten bij emergency response. Knap was dat de makers eerst 22 bestaande apps hadden bestudeerd om zeker te weten dat die van hun beter zou worden. Maar ja er konden er maar twee winnen. Op de foto's de prachtige  challenge-poster zoals die in mijn studeerkamer hangt en de prijsuitreiking. 

Gelezen: Ruim 15 papers als jurylid van de Plandag 2015

Op de terugweg van ons bezoek aan het IPO-beraad Ruimtelijk Beleid strikte Hanna Lára mij vakkundig om jurylid te worden van de Plandag 2015. Ik had daar in alle eerlijkheid nog nooit van gehoord maar het betreft hier een mooi voorbeeld van Vlaams-Nederlandse samenwerking op het gebied van de planologie en dat in de vorm van een jaarlijks symposium. Vlaamse en Nederlandse vakzusters en broeders mogen papers in dienen en er wordt zowaar een winnaar gekozen. Vandaar dus de behoefte aan juryleden. Al heel snel na toezegging kwam ik er achter dat ik binnen een week 11 papers moest beoordelen. Eerst dacht ik "Hanna Lára je wordt bedankt", maar later dacht ik "Hanna Lára je wordt bedankt", want het was interessant en vaak aangenaam om de papers te lezen. Omdat de prijsuitreiking pas op 21 mei tijdens het congres plaatsvindt mag ik natuurlijk nog niet teveel verklappen. Maar wel wat natuurlijk. Ieder jurylid mocht drie favies aanwijzen uit twee batches van 11. In de finale ronde bleven nog - ik dacht acht - van de 22 papers over. Daar heb ik vrijdag ook weer een top 3 uit mogen destilleren. Een aantal papers kon ik plaatsen in het genre ‘methodiekontwikkeling’. Vaak leuke papers waar in echt wat gebeurde. Originele  ideeën met meer of helaas ook vaak minder aandacht voor validatie van de ontwikkelde methodiek. Één van mijn finale top 3 past in dit genre. Maak me in algemene zin wel wat zorgen om de kwaliteit van de inputdata van de gepresenteerde modellen en methodieken. Het fenomeen ‘garbage in garbage out’ ligt hier op de loer. Het is dan ook niet voor niets dat kennisinstituten vaak klagen over het gebrek aan middelen voor meetprogramma's. Een andere wat mij betreft prijswinnend genre is dat van de ‘aanklacht’ waarin een vermeende misstand in de Vlaamse of Nederlandse RO praktijk aan de kaak wordt gesmuld. Helaas een genre met maar weinig inzendingen. Het thema dit jaar was. 'Maak ruimte' vandaar dat er flink wat inzendingen waren van het genre  ‘zo doen wij het met de (energieke) samenleving’. Jammer genoeg zijn dit in de regel nogal saaie procesverhalen met weinig zeggingskracht. Fijn dat het bij jullie goed gegaan is denk ik dan, maar daar écht overdraagbare lessen uit halen lukt maar moeizaam. Er zat wel één héle originele aanpak in om met burgers in gesprek te gaan. Ik heb de juryvoorzitter dan ook aangeraden deze auteur een aanmoedingsprijs te geven. Ik wist natuurlijk wel dat de planologie zeker voor een beta zoals ik een nogal feitenarme discipline is . Bij het lezen van papers uit het genre ‘wensdenken & visionair doen’ begon me dat echter steeds meer tegen te staan. De onderbouwing van het handelingsperspectief schiet naar mijn mening  te kort in deze papers. Te makkelijk wordt naar snelle infra als oplossing gegrepen. Na de 21e zal ik mijn favoriet verklappen.