Onlangs besprak IenW managementboekenclub Pinguin Fred het met de Socratesbeker bekroonde boek Bureaucratie is een inktvis van René ten Bos. Echt een aanrader. Hieronder een ingekorte versie van het op intranet verschenen verslag (helaas alleen voorIenW'ers https://tinyurl.com/ydbuhqgq )
Laten we beginnen met het goede nieuws, het label bureaucraat of ‘inktschijter’ (vandaar de inktivis) zoals Ten Bos ze liefkozend noemt is niet alleen voor rijksambtenaren bestemd. De bureaucratische wereld strekt zich uit -van fabrieken tot ziekenhuizen en universiteiten en van de Ministeries tot de nationale politie. Bureaucratie als term betekent ongeveer: de heerschappij van het kantoor. En ondanks al het geklaag over bureaucratie gelooft de auteur samen met Weber dat het kapitalisme in het huidige ontwikkelingsstadium helemaal niet zonder bureaucratie kan.
Maar goed daar houdt het goede nieuws wel zo´n beetje op. De bureaucratische ethiek zoals Ten Bos die beschrijft heeft nogal de neiging tot group think te leiden, daar uit die ethiek volgt dat: 'Excellentie op individueel niveau alleen maar leidt tot instabiliteit op algemeen niveau.’ Ook is er volgens Ten Bos sprake van een soort van dedain jegens ambachtelijkheid: 'De ‘mensenmensen’ onder bureaucraten hebben een diep wantrouwen jegens ambachtelijkheid en professionalisme. Ze associëren die zaken met eenzaamheid, sociale onhandigheid en gebrek aan communicatie. Ze vinden daarom organisatiesystemen uit die als belangrijkste doel hebben om ambachtelijkheid en succes zoveel mogelijk te ontkoppelen.´ In de zaterdag NRC van vorige week hebben we kunnen lezen dat het daar dan ook spaak loopt met succesvol managen en leiderschap (https://tinyurl.com/y9mntgdr). Ook interessant is Ten Bos´ visie op het mislukken van opschaling en uitrollen. 'Waar productie en consumptie samenvallen, bijvoorbeeld bij het geven van onderwijs of het verlenen van zorg, daar zijn de mogelijkheden tot standaardisatie zeer begrensd en vaak zelfs onwenselijk, want een klap in het gezicht van degene die het werk nog belangrijk vinden.’
Geen opmerkingen:
Een reactie posten