Kennis: IenM summerschool

Donderdagmiddag vond de slotbijeenkomst van de IenM summerschool plaats in een prachtige zaal in het science center van de TuDelft. Nou ben ik zowaar vergeten een foto te maken van de vliegtuigvleugel gelijk een tafel waarachter de juryleden plaats namen. Hoe dan ook vier teams namen het tegen elkaar op met 'vrije vorm' presentaties die een BSR aanbeveling over Transit Oriented Development moest bevatten. Het competitie-element zat er goed in want de teams deden echt hun best elkaar te overtroeven. Dit leverde een mooie verschijningsvorm van vorm en inhoud op. De vormprijs ging wat mij betreft naar een tot in detail nagespeelde Pauw ( en Witteman) uitzending waarin de 'Minister' 300 miljoen TOD investering aankondigde. De eminente jury onder voorzitterschap van Bert van Wee koos voor de inhoudelijke charme van het team dat voorstelde in plaats van een programmadirectie een netwerkdirectie TOD voor te stellen gevuld met netwerkende IenM'ers van de toekomst. Het winnende team kon de slotdicussie over oa over TOD schaal- en rolopvatting gebruiken om hun presentatie voor de BSR op 15 september verder te verrijken.

Kennis: Energieke samenleving in de klimaatagenda

Samen met de directie Participatie (Brenda Vervoorn) heb ik een sessie begeleid voor de mensen van de klimaatagenda. Inzet was ideeën te genereren om de Energieke Samenleving te betrekken en te benutten bij de acht actielijnen van de klimaatagenda. Ondanks de energieke inspiratiepitch van Arnoud viel het niet echt mee om voor alle actielijnen kansrijke ideeën uit te werken. Bij het werk aan de klimaatagenda ligt bij het beoordelen van mogelijke maatregelen de nadruk begrijpelijkerwijs op de bijdrage van een maatregel aan de CO2-reductie. Zoals gezegd begrijpelijk, maar bij tijd en wijlen ook best wel demotiverend. In het licht van het geweld van de (potentiële)  bijdrage van ETS is de kwantatieve bijdrage van goedbedoelde initiatieven uit de Energieke Samenleving al snel verwaarloosbaar. Maar goed dat is natuurlijk niet het hele verhaal. Door de Energieke Samenleving in haar kracht te zetten beïnvloed je de mind set van die samenleving in positieve zin. Weliswaar niet direct in CO2 reductie uit te drukken maar wel degelijk van belang. In een college van Klaas van Egmond is dit argument ook al eens langsgekomen met betrekking tot de biologische landbouw. 

Kennis: Over het belevingsgevoel van zwerfafval

Mooie intieme sessie begeleid over de aanpak van zwerfafval en het onderzoek dat daarvoor nodig is. Net zoals bij veiligheid, waarvoor geldt dat minder misdaad niet leidt tot een veiliger gevoel op straat, lijkt het succes van het huidige zwerfafvalbeleid zichzelf als het ware in de voet te schieten. Cijfers kunnen best aantonen dat het schoner of in ieder geval niet viezer wordt, maar dat wordt niet zo beleefd. WVL collega Addie Weenk suggereerde daarom dat het naast gedragsbeinvloeing tijd wordt voor belevingsbeinvloeding. Ook als we nog niet precies weten hoe dat moet, is het goed daar eens over na te gaan denken. Daarnaast werd vanuit de aanwezigen vanuit Nederland Schoon geopperd om te onderzoeken welk deel van de NL'ders in welke mate en onder welke condities vuil laat zwerven. Dat geeft inzicht in je doelgroep en die heb je nodig voor gedragsbeinvloeding is het idee daarachter. Initiële onderzoekingen in die richting laten zien dat het lastig is dit onderzoek op te pakken; eigenlijk laten zó weinig mensen vuil slingeren dat de incidentie lastig te meten valt in een standaard observatie-onderzoek. Hoe dan ook, de middag leverde veel inzicht op. Zo kwam ik erachter dat de sticker bij de vuilcontainer bij mijn nieuwe huis met de tekst 'De meeste mensen laten het hier schoon achter' door WVL en Nederland Schoon bedacht is. Vonden ze leuk toen ik daar mee kwam als goed voorbeeld :-) Om een beetje in de sfeer te komen voor een gesprek over zwerfafval had ik de zaal licht geprepareerd.

Kennis: Wetenschapsvisie en bijbehorende agenda weer een stapje verder

Van de week even in de weer geweest met het voorbereiden van een bewindsliedenoverleg over de wetenschapsvisie en de bijbehorende agenda. Blijft toch een dilemma-rijke bezigheid. Net als bij in der tijd het uitkiezen van de topsectoren is ook het uitkiezen van maatschappelijke thema's die leidend moeten zijn in de wetenschapsagenda geen sinecure. Bovenal is natuurlijk de vraag in hoeverre je sowieso in staat ben te voorspellen wat de thema's van de toekomst zijn. Op een heel hoog abstractieniveau lukt dat waarschijnlijk nog wel en kan je denken als zaken als klimaatverandering, energievoorziening en het voeden van de groeiende wereldbevolking. Maar goed dat geeft nauwelijks meer richting dan 'Doet u maar wat u goed lijkt'. Trouwens dat laatste is minder ridicuul dan het lijkt, want er zijn ook flink wat betrokken die deze regie-aanwijzing zo gek nog niet vinden. Wordt vervolgd!

Kennis: Weekje zomerstage bij KNMI

Daar KIS in juli toch al massaal op vakantie was, kon ik zelf ook mooi weg en wel in de vorm van een weekje zomerstage bij KNMI. Geïnspireerd door de goede ervaring vorig jaar bij RIVM had ik nu gekozen voor KNMI omdat het KNMI interessante veranderingen doormaakt. Vanaf september gaan ze daar nl aan de slag met een nieuw organisatie met taakvelden, taakveldmanagers en productmanagers. Het goede van een zomerstage is dat weliswaar veel mensen met vakantie zijn, maar dat de mensen die er zijn graag volop de tijd nemen om over hun werk en hun zicht op de organisatie te praten. Ik ben uitermate gastvrij ontvangen door directeur Gerard van der Steenhoven en zijn collega's. Aan het eind van de week heb ik mijn bevindingen over missie/visie, kernwaarden, huisvesting, de span of control van taakveldmanagers,, de mogelijke spanningen tussen taakveldmanagers en productmanagers enz enz gepresenteerd. Binnenkort ga ik het bij KIS ook nog eens presenteren en echte belangstellenden weten mij natuurlijk te vinden. Rest mij te zeggen dat ik iedereen wil aanraden zo'n ministage is een weekje te doen. Ook zomaar weer een van de voordelen van het plaats- en tijd-ongebonden Nieuwe Werken is  dat zo'n stage uitstekend te doen is zonder dat je eigen werk teveel achterstand op hoeft te lopen. 

Kennis: Meeschrijven aan een EU voorstel

Ben net voor de zomer aangehaakt bij het werkt dat Bart van den Hurk (KNMI) doet om tot een geaccepteerd Horizon 2020 voorstel te komen. Het zijne heet IMPREX is nog heel geheim maar gaat over hoe je tot betere voorspellingen en management van weerextremen kan komen. Vorige week ben ik op Schiphol een ochtend lang aangeschoven bij de schrijversgroep die het voorstel voorbereidt. Echt respect voor Bart en zijn internationale collega's want ik kan jullie vertellen dat het geen feestje is om met 15 verschillende verschijningsvormen van Engelse accenten en even zoveel opengeklapte laptops door een meer dan 50 pagina's  projectvoorstel heen te komen. Voor mij is de holy grail om binnen dit project tot kenniscocreatie en coproductie met eindgebruikers en stakeholders te komen. Dinsdag spreek ik hierover met KNMI en TNO. TNO in de persoon van Adriaan Slob is trekker geweest van het 7de kaderprogramma-project Policy Science Interface waar ik eerder over geschreven heb. De lessen van dit project gericht op cocreatie binnen water en klimaatonderzoek zouden perfect toegepast kunnen worden in IMPREX. Ook Deltares doet mee dus met dat partnerschap van IenM en aan IenM gelieerde kennisinstituten komt het ook helemaal goed. Nu hopen dat we daar een goede modus voor kunnen vinden.

Kennis: Visualisatie en serious gaming

Vanochtend een heel goed gesprek gehad met Aad van den Burg van WVL die druk bezig is met het opstarten van pilots om visualisaties (still, maquette, video) en serious gaming toe te passen in de planvorming en besluitvorming van MIRT projecten. Als KIS kunnen we volgend jaar als de pilots zijn afgerond een rol spelen bij de kennisoverdracht binnen IenM. Wat mij in het onderwerp gaming met name intrigeert is de toepassingskant en dan met name hoe je gaming slim inzet in besluitvormingsprocessen. Vaak gaat heel veel energie zitten in een mooi ontwerp van de game en het na enig uitproberen verder uitbreiden om het allemaal nog realistischer te maken, of over hoe je met heel veel extra geld ook synchromodaliteit in kan bouwen. Mij lijkt het heilzamer om meer terug te redeneren vanuit de precies beoogde rol in de besluitvorming en wat je daar dan voor nodig hebt in technisch ontwerp maar bovenal in de keuze van timing, deelnemers en locatie.