zondag 9 november 2025

Dag van het Gedrag: Over social tipping points en diepe hefbomen

De keynote van de Dag van het Gedrag werd dit jaar verzorgd door Jan Willem Bolderdijk (zie ook link). Hij liet mooie plaatjes zien over hoe -  soms niet en soms ook wel - maatschappelijke verandering razendsnel kunnen verlopen als ze eenmaal een social tipping point hebben bereikt. Als voorbeeld noemde hij zwarte piet. Daar werd al in de jaren 60 tegen geageerd maar in het vorige decennium ging het ineens razend snel (zie figuur). Om inzichtelijk te krijgen aan welke knop je moet draaien om een social tipping versneld te bereiken maken gedragsexperts tegenwoordig vaak causal loop diagrams of behavioural system maps waarbij de samenhang der dingen duidelijk wordt gemaakt. In de figuur hieronder een versimpelde versie van die over kleding. Als je een social tipping point zou willen bereiken om net als in Parijs de verkoop van (ultra) fast fashion flink te verlagen, zou je je kunnen richten op het stimuleren van de verkoop van tweedehands kleding. Helaas blijkt dit een oppervlakkige hefboom die niet tot minder nieuw verkoop leidt (zie link). Dit wordt niet alleen door verkoopcijfers maar ook door kleidingkastmetingen bevestigd waaruit blijkt dat mensen die tweedehands kleding kopen ook veel nieuwe kleding kopen (zie link). De diepe hefboom die mogelijk wel tot een social tipping point kan leiden is de kledingbehoefte agenderen. Dit zou bijvoorbeeld kunnen door reclame te beperken of door -  rigoureuzer - het aanbod van (ultra)fast fashion aan banden te leggen.  




Geen opmerkingen:

Een reactie posten