BIT: Ethiek van nudgen

De godfathers van de nudge hebben in hun gelijknamige boek ook al het één geponeerd over de ethiek van nudgen. En zoals het een goed promoteam betaamt komen zij onder meer op basis van argumenten als dat er niet zoiets bestaat als niet-beinvloeden tot  de conclusie dat er meestal niet zoveel mis is met een flink stukje nudgen zo lang je maar transparant bent. De auteurs van Nudge and the manipulation of choice beginnen met het beleefd de grond aanvegen met de godfathers om vervolgens zelf in 26 pagina’s een mooie aanzet tot een praktische ethiek voor nudgen te komen. Daartoe presenteren zij alleereerst een typologie van nudges in - en dit gaat jullie geoefende lezers niet verbazen - een assenkruis. Met op de ene as 'bewustgedrag beinvloedend versus automatisch gedrag beinvloedend'. Op de andere as 'transparant versus niet-transparant'. Voor het gemak heb ik het assenkruis even nagetekend met in ieder kwadrant een voorbeeld-nudge ('look right'op straat geschilderd in Londen; onzinnige keuzes in een keuzemenu; printerinstelling als default op dubbelzijdig; gezonde voeding inzicht bij buffetinrichting). De auteurs vinden eigenlijk bij alle kwadranten dat je als overheid voorzichtig om moet gaan met nudgen. Maar alleen bij op bewustgedrag - niet-transparant nudges stellen ze vrij hard dat je je daar als overheid eigenlijk niet mee in zou moeten laten. Een uitzondering die zij daar bij aangeven en waar ik me ook persoonlijk in kan vinden is de toepassing in siutaties waarin je deze vormvan nudgen inzet om mensen zich aan wet- en regelgeving te laten houden waar dat van belang is voor de bescherming van anderen. Ik denk dan in ieder geval al verkeersveiligheid en misschien ook wel (maar dan een stuk minder) aan niet-roken.