Vanwege het eerder beschreven belang van sterke instituties in tijden van transities wordt het nu tot echt tijd dat we beter
worden in het bestrijden van nep-nieuws en de ondermijnende werking daarvan. In dit artikel wordt uitgelegd dat dat niet mee valt. Door in een omgeving met een overdosis aan informatie,
algoritmes in te zetten gericht op het scoren van views en shares wordt de kans
op verspreiding van nep-nieuws namelijk sterk vergroot. Temeer als daarbij handig gebruik
gemaakt wordt van psychologische biases rond onzekerheid, angst en woede.
Vastgesteld is dat gemiddeld genomen nep-nieuws zich zes keer sneller verspreid
dan echt nieuws. Daarbij is het goed te beseffen dat sociale media maar
één van de factoren vormen die het probleem van nep-nieuws verklaren. Daarnaast gaat het
om de boodschap en de moeilijkst te adresseren factor: het publiek. Het publiek zoekt duidelijkheid en afsluiting rondom een maatschappelijk issue; deze zogenaamde neiging tot cognitive closure maakt dat mensen
kwetsbaar zijn voor een ongenuanceerde opvatting. Dit verschaft ook nog
identiteit en sociale media bieden dan weer de mogelijkheid zich onder groepen
van gelijkgestemden te begeven. Als oplossing is wel eens genoemd het
verbeteren van het kritisch denkvermogen van het publiek. Probleem is dat bijvoorbeeld
klimaatontkenners en antiprikmensen zichzelf juist van die goede kritische
denkers vinden. Ook fact check sites (telling: 188 initiatieven in 60
landen) helpen hier maar matig tegen, daar het lastig is de doelgroep te
bereiken en nog lastiger deze te overtuigen. Onderzoek laat zien dat nauwe
sociale contacten tussen factcheckers en kritische denkers wel kan werken. Dan moet
de factcheckinfo wel goed onderbouwd zijn en dan mag er geen beledigende of
neerbuigende taal gebruikt worden. Vandaar ook dat ik ze geen
nep-nieuwsgekkies, maar kritische denkers noem. Dit is min of meer ook de aanpak
die door de uit Zwitserland overgewaaide Operation Libero.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten